Όχι τρεις αναστάσεις νεκρών

Αρχιμ. ΔΑΝΙΗΛ ΓΟΥΒΑΛΗ

     Μέσα στα λεγόμενα εσχατολογικά θέματα ανήκει και η ανάστασις των νεκρών. 

Καθώς προχωρεί η ανθρώπινη ιστορία και καθώς αποκαθίστανται οι προφητείες για διάφορα γεγονότα των έσχατων ημερών -μία από αυτές τις προφητείες ομιλεί για επιστροφή των Εβραίων στην Παλαιστίνη, για προφητική δράσι μεταξύ αυτών του προφήτου Ηλία, για προσχώρησί τους στον Χριστιανισμό- θα εμφανισθή ο Χριστός ως παγκόσμιος δικαστής. Θα στήση γενικό δικαστήριο και θα κρίνη ζωντανούς και νεκρούς. Για να κριθούν οι νεκροί, προηγουμένως θα πρέπει να αναστηθούν.

Εμείς δεχόμαστε ότι θα γίνη μία ανάστασις νεκρών. 

Οι Πεντηκοστιανοί όμως λένε τα δικά τους. Γενικά, το εσχατολογικό διάγραμμα των Πεντηκοστιανών είναι πολύ μπερδεμένο, όσο σε καμμία άλλη αίρεση. Παρόμοιο διάγραμμα έχουν και άλλες προτεσταντικές ομάδες.

        Οι Πεντηκοστιανοί έχουν την άποψι ότι θα γίνουν τρεις αναστάσεις νεκρών. Η μία λίγο πριν εμφανιστή ο Αντίχριστος κατά την αρπαγή της Εκκλησίας. Κατ' αυτήν θα αναστηθούν μόνο Χριστιανοί. Η άλλη, μετά την επταετία του Αντίχριστου, στην αρχή της χιλιετούς. Κατ' αυτήν θα αναστηθούν οι δίκαιοι της Π. Διαθήκης και όσοι μαρτύρησαν στα χρόνια του Αντίχριστου. Η τρίτη, μετά την χιλιετή, όταν θα γίνη γενική κρίσις. Κατ' αυτήν θα αναστηθούν οι ασεβείς και αμαρτωλοί.

Για μας θα γίνη μία ανάστασις νεκρών, δικαίων και αδίκων, κατά την τελευταία ήμερα της ιστορίας του παρόντος κόσμου, στην «έσχατην ημέραν» όπως την αποκαλεί ο Κύριος (Πρβλ. Ιωάν. στ' 40). Θα ακουστούν οι σάλπιγγες της Β' Παρουσίας, οι οποίες δεν είναι συγχρόνως και σάλπιγγες της αναστάσεως των νεκρών. Τότε θα αναστηθούν όλοι οι νεκροί, από τον Αδάμ μέχρι τέλους. 

Ενώ για μας πρόκειται για ένα γεγονός, οι Πεντηκοστιανοί και άλλοι Προτεστάντες πιστεύουν σε περισσότερες από μία αναστάσεις. 

Αν συζητήσουμε μαζί τους και προσπαθήσουμε να τους πείσουμε για την μία ανάστασι νεκρών, θα μας παρουσιάσουν κάποια αγιογραφικά χωρία, στα οποία, δίνουν διαφορετική έννοια.

Πριν παρουσιάσουμε τα λόγια του Χριστού που ομιλούν ολοκάθαρα για μία ανάστασι νεκρών, θα κοιτάξουμε μερικά εδάφια και θα πούμε πως ερμηνεύονται.         

 Στον πρώτο ψαλμό (στίχ. 5) υπάρχει η φράσις, «δια τούτο ουκ αναστήσονται ασεβείς εν κρίσει». Αυτό το χωρίο δεν έχει την έννοια που του δίνουν οι αιρετικοί, ότι δηλαδή οι αμαρτωλοί δεν θα αναστηθούν στην πρώτη ή στην δεύτερη ανάσταση αλλά στην τρίτη. Το «αναστήσονται» εδώ έχει την έννοια ότι δεν θα έχουν πρόσωπο να σταθούν όρθιοι και να αντιμετωπίσουν τον Κριτή.

Σχετικώς ο Ιωήλ Γιαννακόπουλος στο ωραίο του έργο «Οι Ψαλμοί» -Κείμενον, Ερμηνευτική παράφρασις, Εισαγωγή, Σχόλια, σημειώνει: «Λόγω της μεγάλης ταύτης διαφοράς δικαίου και ασεβούς, καθ' ην ο μεν είναι δένδρον πανύψηλον ερριζωμένον επί εδάφους και πλησίον υδάτων, ο δε αχυράκι τήδε κακείσε φερόμενον, «ουκ αναστήσονται», δεν θα δυνηθούν οι ασεβείς να σταθούν όρθιοι μετά ανορθωμένης της κεφαλής δια να απολογηθούν, άλλ' ως το αχυράκι έρπει επί της γης, ούτω και ούτοι θα έρπουν ως κατάκριτοι. . . Δεν θα δυνηθούν να σταθούν όρθιοι ενώπιον του δικαστού, του Θεού, λόγω της ενοχής των». 

      Στο βιβλίο της Αποκαλύψεως γίνεται λόγος για την πρώτη ανάστασι (κ' 5-6). Επίσης για τον δεύτερο θάνατο (β' 11, κ' 6, κ' 14, κα' 8). Η πρώτη ανάστασις είναι η πνευματική, δηλαδή όταν κάποιος ψυχικά νεκρός πιστεύση στον Χριστό και μπή στην Εκκλησία και καλλιεργή τις χριστιανικές αρετές και συμμετέχη μυστικά στην ζωή του Χριστού, ο οποίος νίκησε την αμαρτία, τον διάβολο και τον θάνατο. 

Ένωσις πνευματική με τον Χριστό σημαίνει πρώτη ανάστασις. Σχετικά χωρία: Εφεσ. β' 5-6, Κολασ. β' 12-13, Λουκ. ιε' 24 (ο άσωτος ήταν νεκρός και αναστήθηκε). Όταν στην ψυχή δεν κατοική πια η αμαρτία αλλά ο Θεός, τότε έχει πραγματοποιηθή πνευματική ανάστασις. Αυτή είναι η πρώτη ανάστασις. 

      Υπάρχει και μία άλλη έννοια στην πρώτη ανάστασι. Στο διάστημα της ανθρώπινης ιστορίας κάποιοι Χριστιανοί θανατώνονται. Οι άνθρωποι του διαβόλου θέλουν να τους εξοντώσουν, να σβήσουν το όνομά τους. Ας αναφέρουμε ενδεικτικά τον Απόστολο Ανδρέα, τον άγιο Δημήτριο, τον Άγιο Μηνά. Και οι τρείς οδηγήθηκαν στον θάνατο. Και οι τρεις θα αναστηθούν σωματικά κατά την ημέρα του Κυρίου. Πλην όμως κατά την διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας, κατά την περίοδο που η Εκκλησία ξεπέρασε τους διωγμούς των πρώτων αιώνων, αυτούς τους ετίμησε υπερβολικά. Δεν χάθηκαν. Δεν ξεχάσθηκαν. Ανέζησαν στις καρδιές εκατομμυρίων χριστιανών. Τιμήθηκε το όνομα τους ως βαπτιστικό όνομα μυριάδων πιστών. Ανεγέρθηκαν γι' αυτούς περίλαμπροι ναοί. Συντέθηκαν υπέροχα υμνολογήματα. 

Αν στην εορτή καθενός από τους τρεις επισκεφθούμε την Πάτρα, την Θεσσαλονίκη, το Ηράκλειο Κρήτης, θα τους νοιώσουμε όχι μόνο σαν αναστημένους, αλλά και σαν βασιλείς. Σχετικώς η Αποκάλυψις γράφει, «και έζησαν και εβασίλευσαν μετά του Χριστού χίλια έτη». Ως χίλια έτη νοείται η ιστορία της Χριστιανικής Εκκλησίας μέχρι την εποχή του Αντίχριστου, οπότε λύεται ο Σατανάς. Σ' αυτήν την εποχή θα τιμώνται οι άνθρωποι του Διαβόλου, οι διώκτες, οι αποστάτες, οι πολέμιοι της χριστιανικής πίστεως και ηθικής, όπως λ. χ. ο Διοκλητιανός, ο Ιουλιανός ο Παραβάτης, ο Φρόυντ, ο Μαρξ και οι όμοιοί τους. 

Ας έλθουμε τώρα στην έννοια του δευτέρου θανάτου. Πρώτος θάνατος είναι ο φυσικός θάνατος. Κατ' αυτόν χωρίζεται η ψυχή από το σώμα. Δεύτερος θάνατος είναι ο αιώνιος χωρισμός του ανθρώπου από τον Θεό. 

Αποκ. κα' 8, «Στους δειλούς και στους απίστους και σε όσους διαπράττουν σιχαμερές πράξεις και στους φονείς και στους πόρνους και στους μάγους και στους ειδωλολάτρες και σε όσους αγάπησαν το ψεύδος, ο τόπος τους είναι μέσα στην λίμνη που βράζει με φωτιά και θειάφι. Αυτός είναι ο θάνατος ο δεύτερος». Δεύτερος θάνατος θα πη πλήρης χωρισμός από τον Θεό. Θα πη αιωνία κόλασις. 

Όποιος γευθή την πρώτη ανάστασι δεν γνωρίζει τον δεύτερο θάνατο (Πρβλ. Αποκ. κ' 6). 

Αν η πρώτη ανάστασις είναι η πνευματική, η δευτέρα ανάστασις θα είναι η φυσική, δηλαδή η ανάστασις των νεκρών σωμάτων. Αν ο δεύτερος θάνατος είναι πνευματικός, καθ' όσον υπάρχει χωρισμός από το Πνεύμα του Θεού, ο πρώτος θάνατος είναι ο φυσικός, δηλαδή ο χωρισμός του σώματος από την ψυχή. 

Όλοι όσοι γευθούν τον πρώτο θάνατο, θα γνωρίσουν την δευτέρα ανάστασι. Δηλαδή όλοι οι νεκροί θα αναστηθούν. 

Βέβαια, εμείς δεν χρησιμοποιούμε τους όρους «πρώτο θάνατο» και «δευτέρα ανάστασι». Απλώς τους αναφέραμε εδώ, καθόσον προκύπτουν από αντίθεσι προς τους όρους «δεύτερος θάνατος» και «πρώτη ανάστασι». 

       Με αυτό το θέμα δημιουργούνται και κάποια λογοπαίγνια: Όποιος γευθή τον πρώτο θάνατο, δεν σημαίνει ότι στερήθηκε την πρώτη ανάστασι, ενώ όποιος γευθή το δεύτερο θάνατο, έχει οπωσδήποτε, στερηθεί την πρώτη ανάστασι. Κανένας δεν μπορεί να αποφύγη τον πρώτο θάνατο(*), και κανένας δεν μπορεί να αποφύγη την δευτέρα ανάστασι. Όλοι έχουν την δυνατότητα να γευθούν την πρώτη ανάστασι, και όλοι έχουν την δυνατότητα να αποφύγουν τον δεύτερο θάνατο.

Ας δούμε μία περικοπή από την Α' προς Θεσσαλονικείς επιστολή. 

«Δεν θέλουμε εσείς αδελφοί να αγνοείτε για τους νεκρούς για να μη λυπείσθε καθώς οι άλλοι που δεν έχουν ελπίδα. Διότι αν πιστεύουμε ότι ο Ιησούς απέθανε κι αναστήθηκε, έτσι κι ο Θεός αυτούς που απέθαναν με πίστι στον Ιησού θα τους φέρη στην αιωνία ζωή μαζί με αυτόν. Διότι τούτο σας λέμε με λόγο που μας είπε ο Κύριος, ότι εμείς οι ζωντανοί που απομένουμε κατά την Παρουσία του Κυρίου δεν θα προφθάσουμε όσους κοιμήθηκαν. Διότι ο ίδιος ο Κύριος με διαταγή, με φωνή Αρχαγγέλου και με σάλπιγγα Θεού θα κατεβή από τον ουρανό και οι νεκροί που πίστευαν στον Χριστό θα αναστηθούν πρώτα. Έπειτα εμείς που θα απομένουμε στην ζωή, συγχρόνως και μαζί τους θα αρπαχθούμε με σύννεφα για να συναντήσουμε τον Κύριο στον αέρα, και έτσι θα είμαστε πάντοτε μαζί με τον Κύριο. Έτσι λοιπόν ας παρηγορείτε ο ένας τον άλλο με αυτά τα λόγια» (δ' 13-18). 

        Εδώ γίνεται λόγος για την Β' Παρουσία και για την ανάστασι των νεκρών, αλλά ο λόγος δεν έχει καθολικό χαρακτήρα, αλλά μερικό. Εδώ ο Παύλος ενδιαφέρεται μόνο για τους Χριστιανούς νεκρούς και για την τύχη τους. Εδώ ενδιαφέρεται, όπως λέει το κείμενο, για τους «κοιμηθέντας δια του Ιησού». Ο Μεγάλος Ερμηνευτής, δηλαδή ο ιερός Χρυσόστομος, εξηγεί ότι «κοιμηθέντες δια του Ιησού» είναι οι πιστοί (Βλ. 7η ομιλία στην Α' προς Θεσσαλονικείς). Και λέει επίσης ότι σ' αυτήν την περικοπή ο Παύλος «ου περί καθολικής, αλλά περί μερικής αναστάσεως διαλέγεται». 

Οι φράσεις, «τους κοιμηθέντας δια του Ιησού» στον 14ο στίχο, «τους κοιμηθέντας» στον 15ο στίχο («ου μη φθάσωμεν τους κοιμηθέντας»), «οι νεκροί εν Χριστώ», στον 16ο στίχο, όλες αυτές οι φράσεις αναφέρονται, όπως λέει και ο ιερός Χρυσόστομος, στους πιστούς. Όχι σε όλους τους νεκρούς, αλλά στους πιστούς. 

Ενώ κατά την ημέρα της Β' Παρουσίας θα αναστηθούν όλοι οι νεκροί, πιστοί και άπιστοι, εδώ το βλέμμα του Αποστόλου στρέφεται μόνο στους πιστούς. Γιατί γίνεται αυτό; Διότι υπάρχει λόγος.        

Όπως λένε οι ερμηνευτές, κάτι συνέβη στην Θεσσαλονίκη, ίσως κάποια επιδημία, κάποια θεομηνία και πέθαναν πολλοί. Ανάμεσα τους και αρκετοί Χριστιανοί. Εν τω μεταξύ τότε στην Θεσσαλονίκη υπήρχε διάχυτη η αντίληψις ότι πολύ σύντομα θα γινόταν η Β' Παρουσία. Αυτή η ιδέα είχε πέσει σαν αρρώστια και συν τω χρόνω δυνάμωνε. Κάποιοι Χριστιανοί παρίσταναν τον κάτοχο προφητικού χαρίσματος, και έλεγαν προφητείες για επικείμενο ερχομό του Κυρίου. Άλλοι παρουσίαζαν σχετικά λόγια του Αποστόλου Παύλου, τα οποία δεν είχε πει. Άλλοι έδειχναν επιστολές του Αποστόλου, όπου αναφερόταν ο σύντομος ερχομός του Χριστού, οι οποίες όμως, δεν προέρχονταν από τον Απόστολο (Πρβλ. Β' Θεσ. β', 1-2). Όλους αυτούς που διέδιδαν την επικείμενη έλευσι του Χριστού, ο Παύλος εμμέσως χαρακτηρίζει ως απατεώνες (Πρβλ. Β' Θεσ. β' 3). 

Λοιπόν, στην Θεσσαλονίκη όλοι οι Χριστιανοί έλεγαν: «Ο Κύριος σε λίγο έρχεται. Θα μας παραλαβή στον ουρανό. Εμείς είμαστε ευχαριστημένοι. Αλλά οι αδελφοί μας που πέθαναν, οι αδελφοί μας οι «κεκοιμημένοι»; τι θα γίνη μ' αυτούς; Τι καλά που θα ήταν να ζούσαν, ώστε όλους μαζί να μας παραλαβή ο Κύριος»!

Στις ψυχές τους στάλαζε η λύπη. Αυτό φαίνεται και από τις φράσεις «ίνα μη λυπήσθε» (13ος στίχος), «ώστε παρακαλείτε αλλήλους» (18ος στίχος). Το «παρακαλείτε» σημαίνει «παρηγορείτε». 

Μόλις θα ερχόταν ο Κύριος, οι ζώντες Χριστιανοί της Θεσσαλονίκης ένοιωθαν τους εαυτούς των σε προνομιούχο θέσι, ενώ για την θέσι των νεκρών χριστιανών αισθάνονταν λύπη.

Στην Α' επιστολή του προς αυτούς ο Απόστολος τους διδάσκει ότι κατά τον ερχομό του Κυρίου, σε προνομιούχο θέσι θα βρίσκωνται μάλλον οι νεκροί Χριστιανοί παρά οι ζωντανοί. Γιατί; Διότι αυτό που θα γίνη στους νεκρούς έχει σχέσι με το επίρρημα «πρώτον», και αυτό που αφορά τους ζωντανούς, με το επίρρημα «έπειτα». 

Ας προσέξουμε λίγο εδώ, γιατί αν αυτό δεν προσεχθή αρχίζουν τα ερμηνευτικά παρατράγουδα, με συνέπεια να λένε οι Πεντηκοστιανοί ότι θα γίνουν διάφορες αναστάσεις, τμηματικές αναστάσεις. 

     Ο Απόστολος λέει ότι κατά την Β' Παρουσία του ο Κύριος δεν θα παραλαβή μόνο τους ζωντανούς, αλλά και τους κεκοιμημένους. Και μάλιστα αυτοί οι δεύτεροι θα βρεθούν σε προνομιούχο θέσι, διότι «πρώτον» θα αναστηθούν αυτοί και «έπειτα» θα πάρουν σειρά οι ζωντανοί. «Πρώτον», μετά την σάλπιγγα της Β' Παρουσίας, θα αναστηθούν αυτοί, έχοντας τα αφθαρτοποιημένα σώματά τους (Βλ. Α' Κόρ. ιε' 52). Και «έπειτα» θα αλλαγούν τα σώματα των ζώντων και θα γίνουν ομοίως άφθαρτα (Βλ. Α' Κόρ. ιε' 52-53). Στην συνέχεια όλοι μαζί αρπάζονται από τις νεφέλες και προχωρούν να συναντήσουν τον Κύριο στον αέρα. 

Επειδή ο λόγος αφορούσε τους νεκρούς Χριστιανούς, γι' αυτό τονίζεται ότι αυτοί θα αναστηθούν. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα αναστηθούν όλοι οι νεκροί. Η σάλπιγγα της Β' Παρουσίας σημαίνει ανάστασι όλων των νεκρών. Αλλά τους Χριστιανούς κατοίκους της Θεσσαλονίκης τους ενδιαφέρει όχι το όλον, αλλά το επί μέρους. Γι' αυτό και ο Απόστολος κάνει λόγο για μερική ανάστασι.

Υπήρχαν δύο περιπτώσεις. Κατά την ημέρα της Β' Παρουσίας πρώτα να αλλαγούν οι ζωντανοί και να πάρουν άφθαρτα σώματα πρώτα δηλαδή να ετοιμασθούν οι ζωντανοί. Και έπειτα να πάρουν σειρά οι τεθνεώτες. Δεν θα γίνη όμως αυτό. Οι δίκαιοι της Π. Διαθήκης, οι Άγιοι της Κ. Διαθήκης περίμεναν χρόνια και αιώνες. Δίκαιο είναι, να πάρουν αυτοί πρώτοι σειρά.

        Εδώ είναι καλό να παρουσιάσουμε κάποιες σειρές από την έβδομη ομιλία του Μεγάλου Εξηγητού στην Α' προς Θεσσαλονικείς. Τις παρουσιάζουμε σε μετάφρασι:

       «. . . Το μεν «κοιμηθέντας δια του Ιησού» σημαίνει τους πιστούς. Για ποιόν λόγο λέει τους «κοιμηθέντας»; Ώστε δεν κάνει λόγο για καθολική, αλλά για μερική ανάστασι, διότι ομιλεί για όσους εκοιμήθηκαν δια του Ιησού (δηλαδή με πίστι στον Ιησού). Και σε πολλά σημεία των επιστολών του έτσι λέει. «Διότι τούτο σας λέμε με λόγο που μας είπε ο Κύριος, ότι εμείς οι ζωντανοί που απομένουμε κατά την Παρουσία του Κυρίου δεν θα προφθάσουμε όσους εκοιμήθηκαν». Ο λόγος του είναι για τους πιστούς. Ακόμη λέει «όσοι εκοιμήθηκαν εν Χριστώ». Και πάλι λέει «θα αναστηθούν οι νεκροί εν Χριστώ» (δηλαδή αυτοί που απέθαναν με πίστι στον Χριστό). 

»Έπειτα, δεν κάνει λόγο μόνο για την ανάστασι, αλλά και για ανάστασι και για τιμή που βρίσκεται μέσα σε δόξα. Ανάστασι βέβαια όλοι θα απολαύσουν, όλοι όμως δεν θα είναι μέσα στην δόξα, αλλά οι πιστοί οι ενωμένοι με τον Χριστό. Επειδή λοιπόν θέλει να τους παρηγόρηση, δεν τους παρηγορεί μόνο με αυτό, αλλά και με την μεγάλη τιμή και συντομία του πράγματος, επειδή εγνώριζαν εκείνο(**). . . «Εμείς που απομένουμε κατά την Παρουσία του Κυρίου δεν θα προφθάσουμε όσους κοιμήθηκαν». Σαν να έλεγε:

«Μη το θεώρησης δύσκολο έργο, διότι αυτός που το ενεργεί είναι Θεός». 

»Τότε οι ζωντανοί δεν θα προλάβουν αυτούς που διαλύθηκαν, που σάπισαν, που έχουν μύρια χρόνια πεθαμένοι. Αλλά όπως είναι εύκολο να φέρη τους άρτιους σωματικά, όμοια μπορεί και τους διαλυμένους». 

Τα επόμενα προέρχονται από την ογδόη ομιλία του ιερού Χρυσοστόμου στην Α' προς Θεσσαλονικείς επιστολή.

       «Τι σημασία έχει η φωνή του Αρχαγγέλου; Έχει κάτι παρόμοιο με αυτό που αναφέρεται στην παραβολή των παρθένων, «Σηκωθείτε! Ήλθε ο νυμφίος»!. . . Εάν πρόκειται να κατεβή (ο Κύριος), για ποιόν λόγο θα αρπαγούμε; Τιμής ένεκεν. Διότι και όταν ο βασιλεύς εισέρχεται στην πόλι, όσοι εκτιμώνται από αυτόν βγαίνουν να τον προϋπαντήσουν, ενώ οι κατάδικοι περιμένουν μέσα στην πόλι τον κριτή. Άλλο παράδειγμα: Όταν ένας φιλόστοργος πατέρας έλθη από μακρυά, τότε τα παιδιά του και όσοι από τους δούλους είναι άξιοι, μεταφέρονται έξω πάνω σε όχημα για να τον ιδούν και να τον ασπασθούν με πόθο. Όσοι όμως έχουν συγκρουσθή μαζί του και τον έχουν δυσαρεστήσει, αυτοί μένουν μέσα στο σπίτι. 

»Θα μεταφερθούμε πάνω στο όχημα του Πατρός. Διότι και τον Χριστό με νεφέλες τον πήρε και τον μετέφερε. Έτσι κι εμείς με νεφέλες θα αρπαγούμε. Βλέπεις πόση είναι η τιμή; Και θα αξιωθούμε να τον προϋπαντήσουμε και να τον συναντήσουμε καθώς θα κατεβαίνη. Και -το πιο μακάριο από όλα- θα είμαστε μαζί του. «Ποιος να διηγηθή τα κραταιά έργα του Κυρίου; Ποιος θα κάνει να ακουσθούν όλες οι δοξολογίες προς αυτόν;» (Ψαλμ. ρε' 2). 

»Πρώτα ανασταίνονται όσοι πέθαναν. Και έτσι μαζί (πεθαμένοι και ζωντανοί) τον συναντούν. Ο Άβελ που πέθανε πριν από όλους τους ανθρώπους, τότε μαζί με τους ζωντανούς θα τον συνάντηση, καθώς και όλοι οι άλλοι. Σε άλλο σημείο της Γραφής αναφέρεται ότι «ο Κύριος πρόβλεψε για μας κάτι καλύτερο για να μη φθάσουν στον τέλειο βαθμό της σωτηρίας εκείνοι (οι παλαιοί) χωρίς εμάς». (Εβρ. ια' 40). Εάν λοιπόν εκείνοι μας περίμεναν για να στεφανωθούμε και να δοξαστούμε, πολύ περισσότερο πρέπει να περιμένουμε εμείς εκείνους. Μάλλον για εκείνους ταιριάζει να λέμε ότι μας περίμεναν, όχι για μας, διότι η ανάστασις γίνεται σε μια στιγμή, όσο κάνει κανείς ν' ανοιγοκλείση το μάτι του (Πρβλ. Α' Κορ. ιε' 52).

»Και αυτό που λέει (η Γραφή) ότι συγκεντρώνονται οι εκλεκτοί σημαίνει ότι ανασταίνονται παντού, αλλά συγκεντρώνονται από τους αγγέλους. Η ανάστασις λοιπόν είναι έργο της δυνάμεως του Θεού που διατάσσει την γη να ελευθέρωση αυτούς που φυλάει μέσα της. Στο έργο της αναστάσεως κανένας δεν βοηθεί και δεν υπηρετεί τον Θεό, όπως ακριβώς έγινε τότε που φώναξε τον Λάζαρο, «Λάζαρε, έβγα έξω» (Ιωαν. ια' 43). Η συγκέντρωσις όμως αυτών που ανασταίνονται αποτελεί έργο των υπηρετών.

»Αλλά εάν συγκεντρώνουν και τρέχουν παντού οι άγγελοι, πως αυτοί εδώ αρπάζονται; Αρπάζονται μετά την κατάβασι του Κυρίου, μετά την συγκέντρωσί τους. Και αυτά γίνονται συγχρόνως, χωρίς κανένας να το καταλάβη. . . Όπως στην ενσάρκωσί του τίποτε δεν αντελήφθηκαν προηγουμένως, έτσι θα συμβή και τότε. 

»Όταν λοιπόν θα συμβούν αυτά, τότε θα ακουσθή και η φωνή του Αρχαγγέλου που θα διατάσση με δυνατή φωνή τους αγγέλους, και οι σάλπιγγες ή μάλλον ο ήχος των σαλπίγγων. Αλήθεια τι τρόμος και τι φόβος θα καταλάβη εκείνους που θα έχουν απομείνει στην γη; «Διότι η μία γυναίκα αρπάζεται και η άλλη αφήνεται. Και ο ένας άνδρας παραλαμβάνεται και ο άλλος αφήνεται» (Ματθ. κδ' 40). Πως θα νοιώθη η ψυχή εκείνων, όταν τους άλλους θα τους βλέπουν να ανυψώνωνται και τους εαυτούς των να αφηνωνται; Άραγε δεν θα έχουν την δύναμι αυτά να τους συγκλονίσουν φοβερώτερα από κάθε γέεννα;

»Ας υποθέσουμε λοιπόν και ας πούμε ότι αυτό συμβαίνει ήδη. Ο αιφνίδιος θάνατος, οι σεισμοί σε πόλεις και οι απειλές κακών δημιουργούν τρόμο στις ψυχές μας. Και πως θα νοιώθη τότε η ψυχή μας, όταν ιδούμε την γη να σχίζεται και να ανοίγη και να γεμίζη από όλους εκείνους; όταν ακούσουμε τις σάλπιγγες; όταν ακούσουμε του Αρχαγγέλου την φωνή, που θα είναι πιο ισχυρή από κάθε σάλπιγγα; όταν ιδούμε τον ουρανό να τυλίγεται και να σύρεται προς τα πάνω; Όταν ιδούμε να έρχεται ο ίδιος ο βασιλεύς πάντων, ο Θεός»;

      Εδώ ο ιερός Χρυσόστομος, με ζωηρά χρώματα, περιγράφει αυτά που θα γίνουν κατά την Β' Παρουσία. Το σχετικό χωρίο από το τέταρτο κεφάλαιο της Α' προς Θεσσαλονικείς επιστολής το εξηγεί, όπως όλοι οι άγιοι Πατέρες. 

Μας λέει ότι όλοι οι νεκροί ανασταίνονται, ότι οι άγγελοι συγκεντρώνουν όλους τους εκλεκτούς και στην συνέχεια οι νεφέλες τους αρπάζουν όλους προς συνάντησι του Κυρίου. Προηγείται η ανάστασις όλων των νεκρών. Σ' αυτό το έργο δεν μπορούν οι άγγελοι να προσφέρουν καμμία βοήθεια. Αυτό γίνεται με το «κέλευσμα» του Θεού. Παραπέμπει και στην ανάστασι του Λαζάρου. Κι εκεί δεν μπόρεσε κανείς να βοηθήση. Βοήθησαν κατόπιν στην μετακίνησι του λίθου. 

Κι εδώ οι άγγελοι βοηθούν κατόπιν, στην συγκέντρωσι των εκλεκτών. Όλοι οι δίκαιοι «συνάγονται υπό των αγγέλων», ενώ ο Αρχάγγελος επιστατεί σαν προϊστάμενος. «Και παντού βλέπεις να τρέχουν οι άγγελοι. Και ο Αρχάγγελος νομίζω ότι προΐσταται και εποπτεύει και ότι φωνάζει με ισχυρή φωνή, «να τους ετοιμάσετε όλους, διότι φθάνει ο Κριτής» (8η ομιλία). 

          Στην συνέχεια οι νεφέλες αρπάζουν τους εκλεκτούς. Τις νεφέλες ο ιερός Χρυσόστομος τις ονομάζει «οχήματα του Πατρός». Όπως, λέει, ο Ουράνιος Πατήρ με νεφέλες πήρε και ανέβασε τον Υιόν, στους ουρανούς, έτσι θα συμβή και τότε στους δικαίους.

Ο Χρυσορρήμων εξηγεί ότι θα αναστηθούν όλοι οι νεκροί. Μάλιστα αναφέρει χαρακτηριστικά ότι θα αναστηθή και ο πρώτος άνθρωπος που γεύθηκε θάνατο, ο Άβελ. Αυτός που φονεύθηκε από τον αδελφό του τον Κάϊν. 

Βέβαια οι Πεντηκοστιανοί, και άλλοι προτεστάντες, σαν διαστρεβλωτές του λόγου του Θεού ερμηνεύουν ότι θα αναστηθούν μόνο οι νεκροί της χριστιανικής εποχής. Έτσι εξηγούν αυτό το χωρίο. Δηλαδή απορρίπτουν την ερμηνεία που διατηρήθηκε στην παράδοσι της Εκκλησίας και καταγράφηκε στα συγγράμματα των Πατέρων, την οποία συναντούμε και εδώ στην όγδοη ομιλία στην προς Θεσσαλονικείς επιστολή - «Πρώτοι οι τελευτήσαντες εγείρονται, και ούτως ομού η απάντησις γίνεται. Άβελ ο προ πάντων τετελευτηκώς ομού μετά των ζώντων τότε απαντήσει». 

   Λοιπόν οι νεκροί ανασταίνονται με την φωνή του Χριστού, οι άγγελοι συγκεντρώνουν όλους τους εκλεκτούς όλων των αιώνων και οι νεφέλες τους αρπάζουν. Η αρπαγή γίνεται μετά την κάθοδο του Κυρίου. «Μετά το καταβήναι αρπάζονται» (ομιλία 8η).

Την ημέρα της Β' Παρουσίας θα ακούωνται σαλπίσματα από την σάλπιγγα του Θεού. Ένα από τα σαλπίσματα θα είναι το τελευταίο. Κατ' αυτό το τελευταίο θα κατεβή ο Κριτής «Τι έστιν, «εν τη έσχατη σάλπιγγι»; Δείκνυσιν ενταύθα πολλάς τας σάλπιγγας γινομένας, και προς τη έσχατη καταβαίνοντα τον Κριτήν» (ομιλία 8η). Δηλαδή, «τι σημαίνει στην τελευταία σάλπιγγα»; Εδώ δείχνει ότι θα γίνουν πολλά σαλπίσματα, και ότι στο τελευταίο θα κατεβή ο Κριτής». 

 Οι νεκροί ανασταίνονται, οι άγγελοι συνάγουν όλους τους εκλεκτούς, ο Κριτής κατεβαίνει, και οι νεφέλες, σαν θεϊκά οχήματα, οδηγούν τους εκλεκτούς προς συνάντησι του Χριστού. Σ' αυτήν την φάσι οι εκλεκτοί θα βρίσκωνται μέσα σε δόξα. Ενώ η ανάστασις θα είναι μία για όλους, εν τούτοις θα υπάρξη μία διαφοροποίησις, διότι όλοι οι δίκαιοι, όλοι οι άγιοι, όλοι οι «εν Χριστώ» ζήσαντες, θα τιμηθούν διότι θα έχουν κατ' αρχήν μία προτεραιότητα στην τάξι της αναστάσεως, θα είναι δηλαδή στην πρώτη σειρά των αναστημένων, και διότι θα παραληφθούν από τις ολόλαμπρες και ολοφώτεινες νεφέλες και θα τυλιχθούν με θεϊκή δόξα. 

«Αναστάσεως μεν ουν πάντες απολαύσονται, φησίν εν δόξη δε ου πάντες έσονται, άλλ' οι εν Χριστώ» (ομιλία 7η). Οι εκλεκτοί με δόξα και τιμή συναντούν τον Κύριο, ο οποίος περιστοιχίζεται από μυριάδες αγγέλων που έχουν εξαίσια λάμψι. Σχετικώς παραπέμπουμε στον 109 ψαλμό: «Μαζί σου θα είναι η εξουσία την ημέρα που θα εκδήλωσης όλη την δύναμί σου περιστοιχιζόμενος από τις λαμπρότητες των αγγέλων σου». Οι νεφέλες στις οποίες θα κάθεται ο Κύριος θα σκορπίζουν πανέμορφη λευκότητα. Και ο ίδιος θα έχει απερίγραπτη βασιλική δόξα, τόση που δεν μπορεί να την συλλαβή νους άνθρωπου.

Τέλος, οι εκλεκτοί θα ενωθούν με την θεϊκή δόξα. Αυτός είναι ο αιώνιος γάμος της νύμφης Εκκλησίας με τον Νυμφίο Χριστό (Πρβλ. Αποκ. ιθ' 7-9, κα' 2). Η ένωσις με τον Κύριο θα είναι πλέον παντοτεινή. «. . . Και ούτω πάντοτε συν Κυρίω εσόμεθα» (Α' Θεσ. δ' 17). Εδώ πάλι οι Πεντηκοστιανοί διαστρέφουν τον λόγο του Θεού, και το «πάντοτε» το εξηγούν «επτά έτη». Δυστυχώς, αυτό θα πη αίρεσις. 

   Η παντοτεινή ένωσις των εκλεκτών με τον Κύριο αποτελεί την ύψιστη ευτυχία. Αποκαλ. ιθ' 9: «Μακάριοι όσοι έχουν κληθή στο δείπνο του γάμου του Αρνίου». Ο ιερός Χρυσόστομος στην όγδοη ομιλία του στην Α' προς Θεσσαλονικείς επιστολή, σχολιάζοντας το «ούτω πάντοτε συν Κυρίω εσόμεθα» παρατηρεί ότι αυτό αποτελεί την υψίστη μακαριότητα, «το πάντων μακαριώτερον».

      Κάποια φορά πλησίασαν τον Χριστό οι Σαδδουκαίοι, μία ομάδα που δεν δεχόταν ανάστασι νεκρών, και του υπέβαλαν μία ερώτησι, νομίζοντας ότι θα τον φέρουν σε δύσκολη θέση. Δεν θα αναφέρουμε τι ακριβώς τον ερώτησαν και τι τους απήντησε, για να μη μακρηγορούμε. Εκείνο όμως που διαφαίνεται στον διάλογο είναι ότι και οι Σαδδουκαίοι και ο Χριστός μιλάνε την ίδια γλώσσα, δηλαδή ξέρουν οι Σαδδουκαίοι ότι ο Χριστός δίδαξε, μόνο για μία ανάστασι νεκρών. Αυτό φαίνεται ολοκάθαρα - «στην ανάστασι σε ποιόν θα είναι σύζυγος η γυναίκα»; «στην ανάστασι ούτε παντρεύονται ούτε νυμφεύονται» «για την ανάστασι των νεκρών δεν διαβάσατε αυτό που είπε ο Θεός κ.λ.π. » (Πρβλ. Ματθ. κβ' 23-32). 

Το περιστατικό περιγράφεται και από τους Ευαγγελιστές Μάρκο και Λουκά. Στο χωρίο Μάρκ. ιβ' 23 διαβάζουμε «Εν τη αναστάσει όταν αναστώσι τίνος αυτών εσται γυνή»; «Στην ανάστασι, όταν αναστηθούν, τίνος θα είναι σύζυγος»;

Ο λόγος εκφέρεται έτσι, διότι ο Χριστός έχει μιλήσει για μία ανάστασι νεκρών. Γι' αυτό χρησιμοποιείται ενικός αριθμός.

        Ας δούμε κι ένα άλλο περιστατικό από τα Ευαγγέλια που συνδέεται με την Βηθανία και με τον Λάζαρο, τον φίλο του Χριστού.

Όταν ο Χριστός βρισκόταν στην Περαία, περιοχή πέρα από τον Ιορδάνη, ο Λάζαρος αρρώστησε βαρειά και πέθανε. Ενώ ο Κύριος πλησίαζε στην Βηθανία, βρισκόταν για τέταρτη ημέρα στον τάφο. Τότε η Μάρθα, η αδελφή του Λαζάρου έτρεξε να τον προϋπάντηση και να του παραπονεθή ότι δεν βρέθηκε κοντά τους στις δύσκολες ώρες. Τότε ο Κύριος της είπε, «ο αδελφός σου θα αναστηθή». Λέγοντας αυτόν τον λόγο, εννοούσε ότι θα επιτέλεση θαυματουργία, παρόμοια με εκείνη που έγινε στον γυιό της χήρας της Ναΐν και στην κόρη του Ιαείρου. Της Μάρθας όμως δεν πήγε ο νους της σ' αυτό. 

Είχε ακούσει από τον Χριστό ότι στο τέλος της ανθρώπινης ιστορίας, στην τελευταία ημέρα θα γίνη η Β' Παρουσία, η Παγκόσμιος Κρίσις, όπου θα κριθούν και όλοι οι νεκροί, οι οποίοι εκείνη την ημέρα θα αναστηθούν. Αυτό το ήξερε και η Μάρθα και η Μαρία και όλες οι μαθήτριες και όλοι οι μαθητές του Χριστού. Και ούτως εχόντων των πραγμάτων απάντησε: «Γνωρίζω ότι θα αναστηθή στην ανάστασι στην τελευταία ημέρα» - «οίδα ότι αναστήσεται εν τη αναστάσει εν τη έσχατη ημέρα» (Ιωάν. ια' 24). Ποτέ ο Χριστός δεν μίλησε για χιλιετή βασιλεία και για τρεις αναστάσεις νεκρών. 

Πάντα ο Χριστός, αναφερόμενος στην ανάστασι των νεκρών, ωμιλούσε για την έσχατη ημέρα. Ιωάννης στ' 40: «Όποιος βλέπει και θεωρεί τον Υιό και πιστεύει σ' αυτόν έχει αιωνία ζωή και εγώ θα τον αναστήσω την έσχατη ημέρα». 

Στην έσχατη ημέρα της ανθρώπινης ιστορίας (Α' Κορ. ιε' 52) θα ακουσθή η φωνή του Χριστού και θα αναστηθούν όλοι οι νεκροί για να κριθούν. «Μη θαυμάζετε γι' αυτό, διότι έρχεται ώρα κατά την οποία όλοι όσοι βρίσκονται μέσα στα μνήματα θα ακούσουν την φωνή του Υιού του Θεού και θα αναστηθούν για να απολαύσουν, όσοι έπραξαν το καλό αιώνιο ζωή, και όσοι έπραξαν τα φαύλα, καταδίκη» (Ιωαν. ε' 29). 

«Πάντες οι εν τοις μνημείοις». Όλοι οι νεκροί ανασταίνονται την ίδια ημέρα. Όχι μισοί τώρα και μισοί αργότερα. Μα, πας να τρελλαθής. Ενώ ο Χριστός το λέει ξεκάθαρα ότι «πάντες», όλοι, θα αναστηθούν την ίδια ήμερα, αυτοί οι άνθρωποι, που ισχυρίζονται ότι έχουν το Άγιο Πνεύμα, λένε τα εντελώς αντίθετα από αυτά που διδάσκει ο Χριστός. Χρησιμοποιούν μάλιστα κάποια τεχνάσματα, παρερμηνεύουν το γνωστό χωρίο από την Α' προς Θεσσαλονικείς επιστολή καθώς και ένα δυσκολοερμήνευτο δράμα της Αποκαλύψεως, συγκολλούν άσχετα χωρία, μπερδεύουν την έννοια της πνευματικής αναστάσεως μ' εκείνην της αναστάσεως των νεκρών και με όλα αυτά τα δικολαβίστικα καταφέρουν να βάλουν μέσα στον εγκέφαλο των οπαδών τους ότι θα γίνουν τρεις αναστάσεις. Με την βοήθεια του πνεύματος της πλάνης τα καταφέρουν. Είναι ευκολότερο να πείσης έναν άνθρωπο ότι ο κόρακας είναι άσπρος, παρά να βγάλης από το μυαλό των Πεντηκοστιανών ότι δεν θα γίνουν τρεις αναστάσεις νεκρών. Ο Θεός να μας φυλάη από τις αιρέσεις και τις πλάνες.

 Το Ευαγγέλιο λέει: Μία ημέρα, μία ώρα θα αναστηθούν «πάντες οι εν τοις μνημείοις». Και οι Πεντηκοστιανοί ομιλούν για ανάστασι σε τρεις δόσεις. Κατά τα άλλα εμφανίζονται γνήσιοι χριστιανοί, αποστολικοί! Γι' αυτούς ό,τι γράφει το πέμπτο κεφάλαιο του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου, δεν σημαίνει τίποτε, λες και πρόκειται για κεφάλαιο του Κορανίου.

Απευθύνομαι στη μνήμη σας. Ιωάννης ε' 29, πέμπτο κεφάλαιο και 29ος στίχος. Μόλις συναντήσετε ένα Πεντηκοστιανό, ρωτήστε τον, «ομιλεί εδώ ο Χριστός»; «Τι λέει»; Ότι η ανάστασις των νεκρών θα γίνη μία τώρα και η άλλη ύστερα από 1007 χρόνια»; Να δούμε τι θα σας απαντήση, θα έχει πολύ ενδιαφέρον το θέμα.

(*) Δύο πρόσωπα, ο προφήτης Ηλίας και ο δίκαιος Ενώχ δεν έχουν γευθή τον πρώτο θάνατο. Θα έλθουν συμφωνά με το σχέδιο του Θεού να βοηθήσουν την ανθρωπότητα στις δύσκολες ήμερες του Αντίχριστου, και αφού εκπληρώσουν την αποστολή τους, θα φονευθούν από το Θηρίο, εξοφλώντας έτσι το γραμμάτιο του θανάτου (Πρβλ. Γέν. ε' 21 Δ' Βασιλ. β' 11 Μαλαχ. δ' 4 Άποκ. ια' 8).

(**) Εδώ, ο ιερός Χρυσόστομος θέλει να πει τα εξής: Οι Θεσσαλονικείς Χριστιανοί εγνώριζαν ότι θα αναστηθούν οι εν Χριστώ κοιμηθέντες. Δεν ήξεραν όμως ότι θα τους δοθή ιδιαίτερη τιμή και προτεραιότητα σε σχέσι με τους ζωντανούς Χριστιανούς.

(απόσπασμα από το βιβλίο: ΝΕΦΕΛΑΙ ΑΝΥΔΡΟΙ)