ΠΑΥΛΟΣ ΚΑΙ ΣΙΛΟΥΑΝΟΣ ΚΑΙ ΤΙΜΟΘΕΟΣ (Α' Θεσ. 1,1)

Αρχιμ. Δανιήλ Γούβαλη (+)

      Ο νέος περίπατός μας στον κόσμο της Αγίας Γραφής θα έπρεπε για την ακρίβεια να φέρη τον τίτλο Στοχασμοί πάνω στην δευτέρα αποστολική περιοδεία του Παύλου. Προτιμήσαμε όμως την φράσι Παύλος και Σιλουανός και Τιμόθεος διότι είναι βιβλική, αλλά και διότι αυτή η τριάδα των ονομάτων συνδέεται αποκλειστικά με την εν λόγω περιοδεία.

Ας αφήσουμε λοιπόν τον νου μας να πετάξη αιώνες πίσω, ας πα­ρακολούθηση αυτό το Ιεραποστολικό ταξείδι και ας του αφιερώση ιε­ρές σκέψεις.

Κατ αρχήν σημειώνουμε το διάγραμμα: Αντιόχεια - Συρία - Κιλικία -Λυκαονία (Δέρβη, Λύστρα) - Φρυγία - Γαλατία - Τρωάδα - Σαμοθράκη -Νεάπολις (σημερινή Καβάλα) - Φίλιπποι - Θεσσαλονίκη - Βέροια -Αθήναι - Κόρινθος (παρέμεινε ενάμισυ έτος) - Έφεσος - Καισαρεία -Ιεροσόλυμα - Αντιόχεια.

Χρονολογικά η περιοδεία τοποθετείται στα έτη 49-52 μ.Χ. Σ' αυ­τόν τον προσδιορισμό βοήθησε και μία μισοκατεστραμμένη επιγραφή που ανακαλύφθηκε στους Δελφούς γραμμένη το 52 μ.Χ. Σ' αυτήν μνη­μονεύεται ο Γαλλίων, ο ανθύπατος της Αχαΐας, αυτός που με τον τρόπο του βοήθησε τον Παύλο στην Κόρινθο (Πράξ. 18, 14-16).

      Το πρώτο που στοχαζόμαστε σχετικά με την περιοδεία αυτή του Αποστόλου είναι ότι ο Θεός συμπαρίσταται σε κάθε γνήσιο Ιεραπο­στολικό έργο. Και το πρώτο σημάδι της βοηθείας του είναι η προσέλευσις συνεργατών. Την πρώτη αποστολική του περιοδεία, ο Απόστο­λος την ξεκίνησε με τον Βαρνάβα και τον Μάρκο. Αλλά στην δεύτερη ήταν αδύνατο να του συμπαρασταθή ο Βαρνάβας, εξ αιτίας κάποιου προβλήματος σχετικά με τον Μάρκο. Και να που η Πρόνοια του δίνει τον Σιλουανό (ή Σίλα). Μετά από λίγο όταν έφθασαν στα Λύστρα προστίθεται και ο νεαρός Τιμόθεος. Αργότερα στην Τρωάδα εμφανίζεται και ο ιατρός Λουκάς. Τέλος στην Κόρινθο εμφανίζεται μεταξύ άλλων και το ευσεβές ανδρόγυνο Ακύλας και Πρίσκιλλα, που έμελλε να συμπαρασταθή υπερβολικά στο αποστολικό του έργο.

Έτσι ενώ στην αρχή βρέθηκε μόνος του, χωρισμένος από τον Βαρνάβα και τον Μάρκο, στο τέλος τον βλέπουμε τριγυρισμένο με τό­σα εκλεκτά πρόσωπα. Οι εργάτες του Ευαγγελίου ας τα σκέπτωνται αυ­τά και ας μη δειλιούν όταν κάποτε ξεκινούν χωρίς βοηθούς ένα έργο θεάρεστο. Ο Κύριος θα στείλη ενισχύσεις.

      Ο δεύτερος στοχασμός έχει σχέσι με τα εμπόδια που ξεπροβάλ­λουν στο αποστολικό έργο. Πολλές φορές οι εχθροί του Ευαγγελίου σχεδιάζουν να καταστρέψουν μία Ιεραποστολική εργασία. Ο Θεός ό­μως έχει τον τρόπο να αχρηστέψη εκείνος τα σχέδια τους.

Στην Κόρινθο οι Εβραίοι δεν ήθελαν να πεισθούν ότι ο Ιησούς ήταν ο προφητευμένος Μεσσίας. Καθώς ο Παύλος αράδιαζε τα αγιο­γραφικά επιχειρήματα, αυτοί αντέλεγαν με μανία. Εκτρέπονταν ακόμη και σε υβριστικά και βλάσφημα λόγια για το πρόσωπο του Ιησού. Ό­ταν δε έβλεπαν ότι καρποφορούσε το έργο του Αποστόλου, αφού και ο ίδιος ο αρχηγός της εβραϊκής συναγωγής, ο Κρίσπος, ασπάσθηκε τον Χριστιανισμό, σχεδίαζαν να δημιουργήσουν δυσάρεστα επεισόδια στον Απόστολο. Ήταν αποφασισμένοι ακόμη και να τον χτυπήσουν και να τον κακοποιήσουν. Σκέπτονταν να τον σύρουν και στα δικαστήρια. Όλα αυτά τα αντιλήφθηκε ο Παύλος, και σαν άνθρωπος άρχισε να φο­βάται. Είχε έντονο τον λογισμό να εγκαταλείψη την Κόρινθο. Άλλωστε είχε πικράν πείραν από την κακία των Εβραίων. Ήδη πριν από ολίγο καιρό στην Θεσσαλονίκη δοκίμασε φοβερό διωγμό και παρ' ολίγον θα θανατωνόταν. Αναγκάσθηκε τότε να εγκαταλείψη την πάλι, νύκτα.

Στην Κόρινθο ο αναταραγμένος ψυχικά κόσμος του Αποστόλου γαλήνεψε κατόπιν προσωπικής επεμβάσεως του Κυρίου. Ένα βράδυ, εκεί που προσευχόταν, αντικρύζει τον Χριστό και ακούει τα παρηγορη­τικά λόγια:

Μη φοβάσαι. Συνέχισε το κήρυγμα. Μη το σταματήσης. Εγώ θα είμαι μαζί σου. Κανείς δεν θα σου έπιτεθή για να σε κακοποίηση. Συνέ­χισε το κήρυγμα, διότι έχω πολύ δικό μου λαό σ' αυτήν την πόλι (Πράξ. 18,10).

      Η θεία Πρόνοια ώρισε την άνοιξι του 52 μ.Χ. να αναλάβη στην Κόρινθο καινούργιος ανθύπατος, ο Γαλλίων, πρόσωπο μορφωμένο, ευ­γενικό, κατά πάντα σπουδαίο. Ήταν αδελφός του περίφημου φιλοσό­φου Σενέκα. Από οικογενειακή καταβολή αποστρεφόταν τους Εβραίους. Γι' αυτό και αντιτάχθηκε στον Ιουδαϊκό φανατισμό κατά του Παύλου. Όταν μανιασμένοι του έφεραν τον Παύλο στο δικαστήριο με την κατηγορία ότι προΐσταται παράνομης και απηγορευμένης θρησκευ­τικής κινήσεως, ο Γαλλίων ούτε ν' άκούση την απολογία του Αποστό­λου θέλησε. Τα λόγια του ήταν ψυχρολουσία για τους Εβραίους: Αν είχε κάνει κάποιο έργο άδικο κακό και πονηρό, θα σάς άκουα. Τώρα ό­μως πρόκειται για ζήτημα που σχετίζεται με λεπτόλογες διαφορές της θρησκείας σας, και δεν με ενδιαφέρει. Τέτοιες υποθέσεις δεν τις δικά­ζω (Πράξ. 18,1 5). Τους έδιωξε από το δικαστήριο και δημιουργήθηκε τέτοιο άσχημο κλίμα γι' αυτούς, ώστε οι παρευρισκόμενοι Έλληνες να ξυλοκοπήσουν τον αρχισυνάγωγο Σωσθένη, και μάλιστα υπό τα όμμα­τα του ανθυπάτου.

Δηλαδή: Ήταν θέλημα Θεού να παραμείνη ο Παύλος δεκαοκτώ μήνες στην πόλι και να δημιουργήση μεγάλη χριστιανική κοινότητα. Έτσι ό,τι εμπόδιο κι αν παρουσιαζόταν είτε από την ψυχική κατάστασι του Παύλου είτε από την συστηματική πολεμική των εχθρών, ο Θεός ήξερε να το παραμερίζη. Αυτές τις πραγματικότητες δεν πρέπει να τις λησμονούν όσοι εκλήθηκαν να εργασθούν στον αμπελώνα του Κυρίου.

Σ' αυτήν την περιοδεία ο Παύλος σε πολλές πόλεις δεν μπόρεσε να παραμείνη παρά ολίγο χρονικό διάστημα είτε διότι τον κυνηγούσαν οι Εβραίοι είτε οι Ρωμαίοι άρχοντες είτε διότι δεν παρουσιάζονταν γε­νικώς ευνοϊκές συνθήκες. Έτσι σύντομα εγκατέλειψε τους Φιλίππους αφού οι Ρωμαίοι στρατηγοί τους επίεζαν να απομακρυνθούν από την πόλι: τώρα λοιπόν να βγήτε και να αναχωρήσετε ειρηνικά (Πράξ. 16,36)· και αφού τους έβγαλαν (από την φυλακή) τους παρακαλούσαν να βγουν έξω από την πόλι (Πράξ. 16,39).

      Στην Θεσσαλονίκη δεν πρόλαβε να κλείση μήνα, γιατί βρέθηκε αντιμέτωπος με το μίσος, την ραδιουργία, την συκοφαντία, την πρόκλησι ταραχών και οχλοκρατικών βιαιοτήτων εκ μέρους των απειθούντων Ιουδαίων. Μάλιστα κατηγορήθηκε και σε πολιτικό επίπεδο, ότι είναι κοινωνικός ανατροπεύς, ότι αντιμάχεται τον θρόνο της Ρώμης και θέλει στην θέσι του Καίσαρος να βάλη δικό του βασιλέα- ούτοι πάντες (οι Απόστολοι) απέναντι των δογμάτων Καίσαρος πράττουσι, βασιλέα έτερον λέγοντες είναι, Ιησούν (Πράξ. 17,7).

Στην Βέροια πάλι ελάχιστο χρόνο παρέμεινε, γιατί τον πήραν είδηση οι Εβραίοι ταραξίες και δημαγωγοί της Θεσσαλονίκης και ήρθαν να δημιουργήσουν επεισόδια. Σωστά παρατηρήθηκε: Όπως τα γαυγίσματα των σκύλων συνοδεύουν σ' ένα χωριό τον νυκτερινό οδοιπόρο και ξυπνούν τους σκύλους όλων των γειτονικών χωριών, για να τον κα­ταδιώξουν, έτσι κι εδώ.

Αργότερα στην Αθήνα ένοιωθε κάτι σαν ασφυξία από την επι­βλητική και πληθωρική εμφάνισι των ειδωλολατρικών ναών και γλυ­πτών, καθώς και από την υπεροψία και χλευαστική διάθεσι των διαφό­ρων φιλοσόφων και διανοουμένων - ακούσαντες δε ανάστασιν νε­κρών οι μεν εχλεύαζον... (Πράξ. ιζ' 32). Γρήγορα την εγκατέλειψε και τράβηξε για την Κόρινθο.

Αλλά στην Κόρινθο ήρθαν έτσι τα πράγματα ώστε να παραμείνη και να δράση επί μακρό χρονικό διάστημα, όπως έχουμε προαναφέρει. Εκάθισέ τε ενιαυτόν και μήνας εξ διδάσκων εν αυτοίς τον λόγον του Θεού (Πράξ. 18,11).

Αυτά τα γεγονότα υποκρύπτουν κάποια σπουδαία αλήθεια: Εμ­πόδια που παρεμβάλλονται από εχθρούς στο έργο των Χριστιανών αποστόλων και Ιεραποστόλων, τελικά εντάσσονται στο σχέδιο της θείας Πρόνοιας. Και οι αντίθετοί τους άθελα εξυπηρετούν το έργο του Θεού.

Εν προκειμένω επειδή το χωράφι της Κορίνθου θα απέδιδε πολ­λούς καρπούς, επέτρεψε ο Θεός στους εχθρούς του να εμποδίσουν τον Απόστολο να σπείρη στα χωράφια των Φιλίππων, της Θεσσαλονίκης, της Βέροιας... Τον χρόνο που θα διέθετε σ' αυτούς τους αγρούς, τον αφιέρωσε στην μεγαλούπολι της Κορίνθου. Και τα γεννήματα που απέ­δωσε ήταν πλουσιώτερα από εκείνα που θα απέδιδαν οι άλλες πόλεις. Λαός εστί μοι πολύς εν τη πόλει ταύτη (Πράξ. 18,10). Λαός πολύς λοιπόν στην Κόρινθο ασπάσθηκε τον Χριστιανισμό.

     Πολύ διδακτικό γεγονός. Χρήσιμο και για τους σημερινούς εργά­τες του Ευαγγελίου. Υποθέτουμε ότι σε κάποια ενορία εργάζεται κατά Θεόν ένας ευλαβής κληρικός. Οι αντίθετοι του δημιουργούν προβλήμα­τα. Τελικά οξύνονται υπερβολικά τα πράγματα, και ο Επίσκοπος αναγ­κάζεται να τον βάλη σε άλλη ενορία. Και εδώ άθελά τους οι εχθροί της Εκκλησίας συνετέλεσαν σε κάτι καλό. Ο εκλεκτός αυτός κληρικός στη νέα του ενορία βρήκε καλό έδαφος και εργάσθηκε και καρποφόρησε ά­φθονα. Εάν έμενε στην προηγούμενη Εκκλησία, θα χαραμιζόταν. Σ' αυτήν (την προηγούμενη) που είχε πολλούς ανάποδους ανθρώπους, τους χρειαζόταν ένας κληρικός - αν επιτρέπεται να το πούμε - ανάπο­δος, σύμφωνα με το παροιμιακό, κατά τον λαό και οι άρχοντες.

Σε κάποιο λόφο με ωραίο δάσος ένας Ιερομόναχος επεχείρησε να φτιάξη Μοναστήρι, οπότε κάποιοι άθεοι, κάποιοι εχθροί της πίστεως ξεσήκωσαν το χωριό δίπλα στο λόφο και αναγκάσθηκε ο άνθρωπος να φύγη. Κατόπιν ανεζήτησε άλλο τόπο όπου και έχτισε το Μοναστήρι του. Αυτή η δεύτερη τοποθεσία ήταν χίλιες φορές καλύτερη από την πρώτη. Αλλά και οι άνθρωποι αυτής της περιοχής ασυγκρίτως καλύτε­ροι από εκείνους της πρώτης. Κι εδώ η κακία των ανθρώπων δεν εζημίωσε το έργο του Θεού. Τίποτε δεν μπορεί να βλάψη τα θεάρεστα έρ­γα. Κι εκεί που φαίνεται βλάβη μετατρέπεται σε ωφέλεια.

Τώρα ενθυμούμαι μια σπουδαία φράσι από ομιλία που έγινε σε φοιτητές από σύγχρονο αγιορείτη Ηγούμενο: Πολλές φορές εκεί που οργώνει ο διάβολος σπέρνει ο Θεός. Εννοείται βέβαια ότι ο διάβολος ενεργεί με κακία για το έργο του Θεού, άλλ' ο ευμήχανος Θεός μπο­ρεί να εξάγη από το πικρό γλυκό.

 Όταν οι εχθροί του Παύλου μάζεψαν από την αγορά και τις τα­βέρνες της Θεσσαλονίκης εξτρεμιστές και κακοποιούς και ώρμησαν στο σπίτι του Ιάσωνα (εκεί όπου εφιλοξενείτο ο Παύλος) κι όταν ξεση­κώθηκε ο όχλος και φώναζε ότι ο Παύλος συνωμοτεί κατά του Καίσαρος... τότε κάποιες ψυχές εδώ στην Κόρινθο, ο Στεφανάς, ο Φουρτουνάτος, ο Αχαϊκός, ο Ιούστος, ο Σωσθένης, ο Τέρτιος, ο Κούαρτος, ο Ζηνάς που ήταν Ιουδαίος νομοδιδάσκαλος, ο Κρίσπος που ήταν αρχισυνάγωγος, ο Έραστος που ήταν ταμίας της πόλεως, η Χλόη, η κατοπι­νή διακόνισσα Φοίβη και τόσοι άλλοι έπρεπε να σκιρτούν πνευματικά, διότι ο πικρός σταυρός που δοκίμαζε ο Παύλος στην Θεσσαλονίκη θα ήταν γι αυτούς αιτία χαρμόσυνης αναστάσεως.

       Έχουμε σημειώσει ότι η δευτέρα Αποστολική περιοδεία καλύ­πτει τα έτη 49-52. Σ' αυτό το χρονικό διάστημα ο μεγάλος Απόστολος με τη βοήθεια του Σιλουανού και του Τιμοθέου σκόρπισε το χριστιανι­κό μήνυμα στην Ελλάδα και έγινε πνευματικός μας πατέρας. Στα χρόνια αυτά αυτοκράτορας ήταν ο Κλαύδιος, που χωρίς βέβαια να το θέλη ή να το ξέρη προσέφερε κι αυτός κάποια βοήθεια στο έργο του Παύλου.

Να ειπούμε δύο λόγια για τον Κλαύδιο. Διαδέχθηκε στον θρόνο τον ανεψιό του Γάιο Καλιγούλα, τον απαίσιο και αισχρό και παρανοϊκό αυτόν τύπο, από την μανία του οποίου είχε γλυτώσει διότι προσεποιείτο τον ηλίθιο. Ήταν ψηλός, ευτραφής με λευκή κόμη και συμπαθητική μορφή, ασθενικός, λίγο τραυλός, με χοντρό γούστο, δειλός και ευαί­σθητος. Αγαπούσε την οινοποσία και την χαρτοπαιξία, αλλά και τα βι­βλία. Υπήρξε βιβλιοφάγος και ασχολήθηκε με την συγγραφή. Επιδό­θηκε στην φιλολογία, στην αρχαιολογία και Ιδιαίτερα στην Ιστοριογρα­φία. Κατάργησε διάφορα παράλογα μέτρα του προκατόχου του. Κατεσκεύασε σπουδαία έργα κοινής ωφελείας όπως υδραγωγεία, λιμένες, αντιπλημμυρικά, συγκοινωνιακά. Προέβη σε επιτυχείς στρατιωτικές επιχειρήσεις και γενικώς εφάνηκε συνετός και προσέφερε καλές υπη­ρεσίες στην αυτοκρατορία.

       Στα χρόνια του Κλαυδίου υπήρχαν στην Ρώμη αρκετοί Εβραίοι. Ανάμεσα τους δημιουργήθηκαν κάποιες ταραχές. Αιτία ήταν κατά τον Σουητώνιο κάποιος Χρήστος (Chrestus). Εννοεί τον Ιησού Χριστό. ΟΙ Χριστιανοί την εποχή αυτή δεν ξεχώριζαν από τους Εβραίους, άλλωστε και αρκετοί Εβραίοι είχαν ασπασθή τον Χριστιανισμό. Οι αναταραχές και διαμάχες γίνονταν για το μεσσιανικό ζήτημα, για το αν δηλαδή ο Ιη­σούς ήταν ο πραγματικός Χριστός ή όχι. Το πράγμα έλαβε μεγάλη οξύ­τητα και γι αυτό ο Κλαύδιος το 49 ή το 50 μ.Χ. έβγαλε διάταγμα απε­λάσεως των Εβραίων από την Ρώμη, χωρίζεσθαι πάντας τους Ιου­δαίους από της Ρώμης, όπως το σημειώνουν οι Πράξεις (18,2). Αναγ­κάσθηκαν τότε να παίρνουν τα πράγματά τους και να κατευθύνωνται σε άλλες πόλεις. Και μερικοί από αυτούς στην Κόρινθο.

Ένα ζευγάρι, ο Ακύλας και η Πρίσκιλλα κατέφυγαν εκεί, στην με­γάλη πόλι της Πελοποννήσου. Ο Ακύλας καταγόταν από τον Πόντο, ί­σως και να γεννήθηκε εκεί. Αργότερα εγκαταστάθηκε στην Ρώμη και εργαζόταν ως σκηνοποιός. Τότε ήταν απαραίτητες ατούς ταξειδιώτες οι σκηνές. Το επάγγελμα είχε πέρασι. Πιθανόν στην Ρώμη γνώρισε την Πρίσκιλλα (ή Πρίσκα) την σύζυγό του. Υπάρχει η άποψις ότι η Πρίσκιλλα ήταν ονομαστή Ρωμαία, από πολύ καλή οίκογένεια, και προσηλυτί­σθηκε στον Ιουδαϊσμό, οπότε και παντρεύτηκε τον πλούσιο Εβραίο έμπορο. Θα πρέπει μάλλον και οι δυο τους να είχαν αξιόλογη μόρφωσι, πράγμα που συμπεραίνεται και από διάφορα περιστατικά των Πράξεων. Η Πρίσκιλλα διέθετε πολλές ικανότητες. Ισχυρή προσωπικότητα μπο­ρούσε να φέρη εις πέρας δύσκολα έργα. Σε πολλά σημεία υπερτερούσε από τον σύζυγο της.

Το ευλογημένο αυτό ζευγάρι ήταν Χριστιανοί. Όταν ο Παύλος βρέθηκε στην Κόρινθο, είχαν λίγο καιρό που εγκαταστάθηκαν εκεί. Το σπιτικό τους και η δουλειά τους στο κατάστημα της σκηνοποιίας είχαν πάρει το ρυθμό τους. Ο άστεγος Παύλος βρήκε κοντά τους στέγη, κα­θώς και εργασία, αφού η ειδικότητά του ήταν η κατασκευή σκηνών. Η χαρά του ήταν μεγάλη καθώς διεπίστωσε πως ήταν και Χριστιανοί. Και μάλιστα εκλεκτοί. Και έμελλε να του συμπαρασταθούν στο αποστολικό του έργο, όχι μόνο στην Κόρινθο, αλλά και σ' όλη την μετέπειτα δράσι του. Κάποτε, στην Έφεσο, προέταξαν τα στήθη τους και τον προστάτε­ψαν με κίνδυνο της ζωής τους- έβαλαν κάτω από μάχαιραν τον τράχηλόν τους (Ρωμ. 16,4). Η Πρίσκιλλα Ιδιαίτερα απέβη μία από τις ηγετι­κές μορφές του γυναικείου πρωτοχριστιανικού κόσμου. Δεν είναι λίγες οι φορές που το όνομα της προηγείται του Ακύλα (Ασπάσασθε Πρίσκιλλαν και Ακύλαν τους συνεργούς μου - Ρωμ. 16,3).

Το σπίτι του Ακύλα αποτελούσε το Ιερόν της Κορινθιακής Εκ­κλησίας. Εκεί μάλλον θα συγκεντρώνονταν οι Χριστιανοί για την τέλεσι της Θ. Ευχαριστίας. Αργότερα στην Έφεσο είναι βέβαιο ότι στο σπί­τι τους ελειτουργοΰντο οι Εφέσιοι, όπως υποδηλώνεται στο Α' Κορινθ. 16,19: Ασπάζονται υμάς εν Κυρίω πολλά Ακύλας και Πρίσκιλλα συν τη κατ' οίκον αυτών εκκλησία, το ίδιο συνέβαινε ακόμη αργότερα στην Ρώμη: Ασπάσασθε Πρίσκιλλαν και Ακύλαν και την κατ οίκον αυτών εκκλησίαν (Ρωμ. 16:3,4). Ο οίκος τους βρισκόταν στον Αβεντίνο λόφο.

      Τι συζητήσεις, τι σκέψεις, τι προσευχές, τι λατρευτικά σκιρτήμα­τα, τι θεϊκές εμπειρίες... ζούσαν οι Χριστιανοί της Κορίνθου στο σπίτι του Ακύλα. Αλλά και στο εργαστήριο τι ευλογημένες ομιλίες και διηγή­σεις δεν θα ακούονταν. Ενώ ο αργαλειός ύφαινε το καραβόπανο για τις σκηνές, στο μυαλό του Παύλου σαν σε άλλον αργαλειό υφαίνονται ιε­ρές ιδέες και άγιοι οραματισμοί για το έργο της Εκκλησίας. Οι τεχνίτες και οι επισκέπτες πόσα ζηλευτά ουράνια, πόσα πράγματα δεν μάθαιναν από το στόμα του Παύλου!

Αναγράφεται στα Πατερικά κείμενα ότι έχουμε στην διάθεσί μας την ευπρεπή φαντασίαν. Ας την αφήσουμε να γυρίση πίσω αιώνες και να παρακολουθή την στενή φιλία και συνεργασία του Αποστόλου με το αγιασμένο αυτό ανδρόγυνο. Τα βράδυα, τι ωραία, ο Παύλος, ο Σιλουανός, ο Τιμόθεος προσκαλούνται στο δείπνο που ετοίμασε η δραστήρια Πρίσκιλλα. Και ενώ τρώνε σκέπτονται κάποιο άλλο δείπνο που τους αναμένει στην Άνω Ιερουσαλήμ.

Τίποτε όμως άπ' όλα αυτά δεν θα συνέβαιναν, εάν ο Κλαύδιος δεν έδιωχνε τους Εβραίους από την Ρώμη. Η απέλασις έγινε σε τέτοια χρονική στιγμή που ευνόησε τον Απόστολο. Λίγο, πριν εκείνος φθάση στην Κόρινθο, είχαν καταφθάσει ο Ακύλας και η Πρίσκιλλα. Τι θαυμα­στά υφάσματα που υφαίνει ο αργαλειός της θείας Πρόνοιας!

Από το βιβλίο ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ