ΤΑ ΘΑΥΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ:

 ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ

+Αρχιμ. Δανιήλ Γούβαλη  

    Το πως βρίσκουν την αναγκαία τροφή και εξασφα­λίζουν την επιβίωσί τους επάνω στην γη τα αναρίθμη­τα είδη των φυτικών και ζωικών οργανισμών, αποτελεί θαύμα θαυμάτων. Από τον πάνσοφο νου τού Δημιουργού έχει καταστρωθή ένα σχέδιο που μας εκπλήσσει με την σοφία του.

Το πράγμα γίνεται πιο κατανοητό, αν σκεφθούμε ότι το κάθε είδος θέλει την δική του τροφή. Άλλες ουσίες χρειάζεται η χλόη, άλλες η μηλιά, άλλες η μέ­λισσα, άλλες η αράχνη, άλλες το περιστέρι, άλλες η αγελάδα, άλλες ο ελέφαντας, άλλες η φάλαινα. Και πρέ­πει όλα τα είδη να εξασφαλίζουν τα αναγκαία προς το ζην, και κανένα να μη μένη παραπονεμένο.

Ας αρχίσουμε από τα φυτά. Πως βρίσκουν την τρο­φή τους; Ποια κουζίνα τους ετοιμάζει τα γεύματά τους;

Ο φυτικός κόσμος τρέφεται από την ανόργανη φύσι. Πιο συγκεκριμένα για να συντηρηθή η ζωή των φυτών χρειάζεται βασικά άνθρακα, υδρογόνο, οξυγόνο, φώσφο­ρο, άζωτο και κάλιο. Επίσης κατά δεύτερο λόγο ασβέ­στιο, μαγνήσιο, σίδηρο, θειάφι, μαγγάνιο, ψευδάργυρο, χαλκό, χλώριο, μολυβδαίνιο και βόριο. Τα περισσότερα από αυτά τα στοιχεία βρίσκονται στο έδαφος.

Το χώμα, οι πέτρες, το νερό και ο αέρας μεταβάλλονται σε ολόδροσα φύλλα, σε τρυφερούς βλαστούς, σε ό­μορφα άνθη, σε γλυκείς καρπούς. Σε μήλα, σε αχλάδια, σε σταφύλια.

Για να επιτευχθή όμως αυτό χρειάζεται να συνεργήση και το ηλιακό φως. Λαμβάνει χώρα μία θαυμαστή και καταπληκτική λειτουργία που ονομάζεται φωτοσύνθεσις. Αυτή μεταβάλλει τις ανόργανες ουσίες σε οργανικές. Αυτή κάνει το μεγάλο θαύμα.

Η διαδικασία έχει ως εξής: Τα φυτά που έχουν στα φύλλα τους την πράσινη χρωστική ουσία, την χλωροφύλλη, όταν βρίσκωνται στο φως, άμεσο ή διάχυτο, προσλαμβάνουν άνθρακα από το διοξείδιο του άνθρακος που υπάρχει στην ατμόσφαιρα. (Το διοξείδιο του άνθρα­κος εισέρχεται μέσα στα πράσινα φύλλα από τα στομάτια που αφθονούν στην κάτω επιφάνεια των φύλλων). Ο άνθρακας μαζί με το νερό που απορροφήθηκε από τις ρίζες και το ηλιακό φως μας δίνουν γλυκόζη και οξυ­γόνο.

Το οξυγόνο λοιπόν που απελευθερώνεται και κάνει αγαπητό στους ανθρώπους το πράσινο δεν προέρχεται από το διοξείδιο του άνθρακος, αλλά από το νερό.

Από την γλυκόζη θα σχηματισθή το άμυλο, η κυττα­ρίνη και άλλες ανθρακούχες ενώσεις, δηλαδή ουσίες οργανικές που συγκροτούν την ζωντανή ύλη.

Ο τρόπος όμως όλων αυτών των διαδικασιών παρα­μένει ανεξιχνίαστος. Για τους ερευνητάς η λειτουργία της φωτοσυνθέσεως παραμένει μυστηριώδης.

Ας έρθουμε τώρα στα ζώα. Αυτά ως γνωστόν δεν μπορούν να τραφούν με ανόργανες ουσίες. Δεν φαντά­ζομαι να έχετε δει κανένα ζώο να τρώη χώμα ή πέτρες. Αλλά ούτε πάλι μπορούν να μετατρέψουν τα ανόργανα στοιχεία σε οργανικά. Πως λοιπόν θα συντηρηθούν στην ζωή; Απλούστατα θα καταφύγουν στον φυτικό κόσμο, όπου η φωτοσύνθεσις μεταβάλλει συνεχώς την ανόργανη ύλη σε οργανική. Έτσι λοιπόν η γίδα, το πρόβατο, ο λαγός, το ελάφι... εξασφαλίζουν την επιβίωσί τους.

Έχουμε όμως και τα σαρκοφάγα ζώα που ο οργανι­σμός τους δεν μπορεί να αφομοιώση οργανικές ουσίες υπό την μορφή των φυτών. Ο σκύλος, ο λύκος, το γε­ράκι, η τίγρη, το λιοντάρι... δεν ζουν με χόρτα. Χρειά­ζονται σάρκες. Και δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, διότι θα τις βρουν στα φυτοφάγα ζώα.

Τα ανόργανα μετατρέπονται σε οργανικά. Τα φυτο­φάγα ζώα στηρίζονται στα φυτά. Τα σαρκοφάγα στα φυτοφάγα. Το χορτάρι χρειάζεται χώμα. Το πρόβατο χρειάζεται το χορτάρι. Ο λύκος χρειάζεται το πρόβατο. Μία αλυσίδα γεμάτη σοφία.

Σε ωρισμένους τόπους όπου συναντώνται περιωρισμένα είδη φυτών και ζώων παρατηρούμε θαυμαστή τάξι και οικονομία. Π.χ. σε κάποιες δασώδεις εκτάσεις ενδιαιτώνται κουκουβάγιες και αρουραίοι, και αφθονούν οι βε­λανιδιές. Οι κουκουβάγιες τρέφονται με τους αρουραίους και αυτοί με τα βελανίδια. Τα πράγματα κυλούν τέλεια.

Ας δούμε μία άλλη σοφή οικονομία στις αρκτικές περιοχές. Εκεί τα φυτά συντηρούν τα έντομα και αυτά την πολική πέρδικα και αυτή την πολική αλεπού., Έτσι το καθένα βρίσκει την τροφή του. Όλα διαμορφώνον­ται σοφώτατα.

Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που παρεμβαίνει ο αν­θρώπινος παράγων, οπότε η θαυμαστή αυτή τάξις και ισορροπία διαταράσσεται. Τότε αισθανόμαστε πιο έντονα την απόστασι της θεϊκής σοφίας από την δική μας αδε­ξιότητα. Θα αναφερθούμε σε συγκεκριμένα γεγονότα.

Στην Ν. Αμερική, μέσα στα δάση, υπήρχαν αρκετά πούμα (άγρια και αιμοβόρα ζώα που συγγενεύουν με την λεοπάρδαλι και τον αγριόγατο), τα οποία προξενούσαν μεγάλη καταστροφή στα ελάφια. Μερικοί κυνηγοί σκέ­φθηκαν πως αυτό δεν πρέπει να συνεχισθή, και άρχισαν να εξοντώνουν τα πούμα. Αλλά εμφανίσθηκαν άσχημες επιπτώσεις στην οικολογική ζυγαριά. Διότι τα ελάφια, ανενόχλητα από τα πούμα, άρχισαν να υπερπληθύνωνται, απειλώντας να εξαφανίσουν κάθε πράσινο. Το δά­σος κινδύνευε να εξαφανισθή. Τότε ξύπνησαν οι κυνηγοί και κατάλαβαν πόσο χρήσιμα ήταν τα πούμα. Και τώρα αναγκάσθηκαν να φονεύουν συνεχώς ελάφια, για να προ­λάβουν την καταστροφή του δάσους.

Σε ωρισμένα μέρη της Αμερικής ζη το γεράκι με την κόκκινη ουρά. Αυτό επιτίθεται στα πον­τίκια και σε διάφορα επιβλαβή έντομα. Καμμιά φορά και στα πουλερικά. Εξ αίτιας του τελευταίου, οι καλλιεργηταί το εξωλόθρευσαν από μία περιοχή. Δεν άργησαν όμως να το μετανοήσουν, διότι η εξαφάνισίς του έκανε τους αρουραίους και τα διάφορα βλαβερά έντομα να αύξά-νωνται και να πληθαίνωνται ανεμπόδιστα. Τότε συνήλθαν οι καλλιεργηταί και κατάλαβαν ότι οι ζημιές που τους προξενούσε σκοτώνοντας μερικές κότες δεν συγκρί­νονταν με τις τόσες ωφέλειες, με την εξόντωσι δηλαδή πολυάριθμων έχθρων των καλλιεργειών τους. Διαταρά­ζοντας το βιολογικό ισοζύγιο της περιοχής, οι ίδιοι βγήκαν ζημιωμένοι.

   Παρόμοιο είναι και το περιστατικό που ακολουθεί. Κάπου στην Β. Ιταλία, σε παλαιότερα χρόνια, υπήρχαν αρκετοί κόρακες. Σκέφθηκαν λοιπόν μερικοί να τους σκοτώσουν. Δεν άργησαν όμως να μετανοήσουν, διότι με την εξαφάνισι των κοράκων, δημιουργήθηκαν φοβερά προβλήματα. Εκεί δηλαδή ζούσαν πολλοί αρουραίοι. Και η παρουσία των κοράκων περιώριζε την ανάπτυξί τους. Με την νέα όμως τροπή των πραγμάτων, πολλα­πλασιάζονταν και πλήθαιναν, και ανάλογα με την αύξησί τους αύξαναν και οι υπόγειοι διάδρομοι και τα ανοίγμα­τα και οι τρύπες. Σ' αυτές τις περιοχές αφθονούσαν τα ποτάμια. Τα νερά εισχωρούσαν μέσα στα υπόγεια ανοί­γματα, με αποτέλεσμα να καταστρέφωνται αγροί και να γκρεμίζωνται γέφυρες... Τότε κατάλαβαν πόσο κακό ήταν που σκότωσαν τους κόρακες. Οι κόρακες ρύθμιζαν τον αριθμό των αρουραίων και συντελούσαν έτσι στην ισορ­ροπία των πραγμάτων.

Παρεμφερές είναι και το επόμενο : Οι πρώτοι κά­τοικοι της Αμερικής ξετρελλάθηκαν για γούνες από κάστορες. Και έβαλαν εμπρός να τους εξοντώσουν. Ενώ όμως οι κάστορες αποδεκατίζονταν, ενέσκηψαν τα δει­νά. Εμφανίσθηκαν ανέλπιστες καταστροφές. Δηλαδή κάθε τόσο γινόταν λόγος για πλημμύρες. Πλημμύριζαν τα ποτάμια και σκόρπιζαν τον όλεθρο. Αυτό όμως δεν γινόταν όσο αφθονούσαν οι κάστορες, γιατί έφτιαχναν φράγματα που συγκρατούσαν τα νερά. Ύστερα από αυτήν την διαπίστωσι ανέκρουσαν πρύμναν και έγιναν φανατι­κοί προστάτες των καστόρων!

Με τον Φρειδερίκο τον Μέγα, συνδέεται ένα σπουδαίο ανέκδοτο: Επειδή τα σπουργίτια και τα άλλα πουλιά προξενούσαν ζημιές στα οπωροφόρα δένδρα των κήπων του, εξωργισμένος διέταξε φοβερό διωγμό εναντίον τους. Μάλιστα καθώρισε και χρηματικό ποσό για κάθε κεφάλι που θα του προσκόμιζαν. Έξι λεπτά το κάθε που­λί. Αλλά αργότερα μετενόησε πικρά για την στάσι του. Γιατί; Διότι τα οπωροφόρα δένδρα γέμισαν από κάμπιες και έντομα. Και τότε αναγκάσθηκε να ζητάη στρουθία για να τα ρίξη μέσα στους κήπους του!

Όσο κανείς ασχολείται μ' αυτά τα ζητήματα, κατα­νοεί όλο και περισσότερο την σοφία που είναι κρυμμέ­νη μέσα στην δημιουργία.

Αναρίθμητα, άπειρα είδη φυτών. Πολυάριθμα φυτο­φάγα ζώα. Πολυάριθμα σαρκοφάγα. Έχουν υπολογισθή 320.000 είδη φυτών και ένα εκατομμύριο είδη ζώων. Πο­λύπλοκες σχέσεις μεταξύ τους. Διαφοροποιήσεις κατά τόπους και εποχές. Ποικίλα διατροφικά γούστα. Και παρ' όλα ταύτα υπάρχει αξιοθαύμαστη ισορροπία στην δια­τροφή και στην επιβίωσι όλων των ειδών.

Όλοι μας ξέρουμε ότι το μεγαλύτερο μέρος της γης το αποτελούν οι ωκεανοί. Ας μεταφερθούμε νοερά στις ερημικές ακτές τους, για να γευθούμε κάποιο σπουδαίο ηδύποτο από το ποτήρι της μεγάλης Σοφίας. Ας ρίξου­με ένα βλέμμα στις αμμώδεις παραλίες των ωκεανών. Αμέσως θα διαπιστώσουμε την ύπαρξι πολλών και διαφόρων πουλιών. Μακριά από τις ενοχλήσεις του άστεως απολαμβάνουν την ζωή τους, συμβιώνοντας άρι­στα μεταξύ τους.

Τροφή τους αποτελούν κάνθαροι και μύγες πάνω από την άμμο, νεροσκούληκα και καβούρια κάτω απ’ αυτήν. Δεν διεκδικεί όμως το ένα την τροφή του άλλου. Οι γλάροι τρώνε ό,τι βρουν στην επιφάνεια, ζωντανό η νε­κρό. Οι χαραδριοί με το μικρό τους ράμφος ανασκαλεύουν λίγο την άμμο. Άλλα πουλιά με μεγαλύτερο ράμφος θηρεύουν βαθύτερα μέσα σ' αυτήν. Έχει διαπιστωθή ότι τα μεγαλύτερα καβούρια και νεροσκούληκα είναι παραχωμένα σε αρκετό βάθος, ενώ κοντά στην επιφά­νεια τα μικρότερα και νεαρώτερα.

Άλλα πουλιά διαθέτουν μακρύτερα πόδια, οπότε μπαί­νουν και μέσα στα νερά και πιάνουν θύματα απρόσιτα στα άλλα. Στα πουλιά αυτά όταν υπάρχη διαφορά στο μή­κος του ράμφους, είναι πάλι διαφορετικό το επίπεδο της άμμου όπου θα αναζητήσουν την τροφή τους.

Αν όλοι αυτοί οι φτερωτοί κάτοικοι των ωκεάνιων ακτών είχαν όμοια και ισομεγέθη ράμφη και πόδια, δεν θα μπορούσαν να συμβιώσουν. Κάποιος όμως κανό­νισε να διαφέρη το είδος και το μέγεθος των ραμφών και των ποδιών, ώστε να θηρεύη το καθένα με διαφο­ρετικό τρόπο και σε διαφορετικό σημείο της αμμουδε­ρής παραλίας. Έτσι μπορούν να περνούν την ζωή τους στον ίδιο χώρο, χωρίς να διεκδική το ένα είδος την τροφή του άλλου.

Νομίζουμε ότι αυτό το παράδειγμα είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό και θεαματικό.

   Αλλά ας κάνουμε και ένα άλλο ταξείδι ως την Αφρι­κή για κάποια παρόμοια διαπίστωση. Ας σταθούμε σε μία περιοχή με λιγοστά χόρτα, με πολλούς αγκαθωτούς θάμνους, με μικρές ακακίες και με μπαομπάμπ (τα μπαο-μπάμπ είναι δένδρα παράξενα και τεράστια). Ο ξερός και άγριος αυτός τόπος ονομάζεται «μπούς».

Στο μπούς συναντούμε πολλά φυτοφάγα ζώα, ζέβρες, καμηλοπαρδάλεις, γαζέλλες και πολυάριθμα είδη αντι­λόπων. Μεταξύ άλλων αξίζει να προσέξουμε πως τρέ­φονται τρία ζώα, η καμηλοπάρδαλις, το γκέρενουκ και το ντίκ-ντίκ. Το γκέρενουκ είναι είδος αντιλόπης με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τον ασυνήθιστα μακρύ λαιμό του. Το ντίκ - ντίκ, που ονομάζεται έτσι από την ιδιό­τυπη κραυγή του, είναι και αυτό είδος αντιλόπης, μικρής στο μέγεθος (το ύψος της, 30 ως 40 εκ.), με μεγάλα μά­τια.

Τα τρία αυτά ζώα τρέφονται από τα ίδια δένδρα, αλλά την παίρνουν την τροφή τους από διαφορετικά ύ ψ η, και έτσι δεν προκύπτει πρόβλημα ανταγωνισμού μεταξύ τους.

Καθώς προβάλλουν τα δένδρα και οι θάμνοι του μπούς, η καμηλοπάρδαλις τρέφεται με φύλλα και βλαστούς που βρίσκονται στα υψηλά μέρη. Υψηλή καθώς είναι με τον μακρύ λαιμό της, χρησιμοποιώντας την μακριά γλώσσα της, αποσπά τα πιο ψηλά και νόστιμα κλαδιά της ακακίας.

Το γκέρενουκ σηκώνεται στα πίσω του πόδια και στέκεται όρθιο επί πολλή ώρα. Με το μακρύ λαιμό του πλησιάζει να φάη φύλλα και βλαστούς που βρίσκονται γύρω στα τρία μέτρα.

Και το μικρόσωμο ντίκ - ντίκ κατ’ ανάγκην τρέφεται με τροφή που βρίσκεται χαμηλά.

Στο μπούς συναντούμε και τον μαύρο ρινόκερο. Αυτός εκμεταλλεύεται τα δένδρα που είναι στις άκρες. Το μέ­γεθος του δεν του επιτρέπει να εισχώρηση σε περιοχές με πυκνή δένδρα και θάμνους. Οι αντιλόπες όμως το καταφέρνουν πολύ άνετα.

Το ένα ζώο λοιπόν δεν παρεμβάλλει εμπόδια στην διατροφή και στην επιβίωσι του άλλου.

Δεν είναι ασυνήθιστο θέαμα να ιδούμε μέσα στο μπούς ένα μπαομπάμπ που ξεράθηκε. Αυτό άραγε έχει να προσφέρη τίποτε στον οικολογικό κύκλο; Βεβαίως έχει, γιατί θα αποτελέση τροφή για τους τερμίτες (έντο­μα των τροπικών χωρών όμοια κάπως με τα μυρμήγκια). Κυρία τροφή των τερμιτών είναι τα ξύλα.

Αλλά και τους τερμίτες στην συνέχεια τους καταβρο­χθίζουν οι προτελείς. Πρόκειται για νυκτόβια ζώα όμοια με ύαινες ή σκύλους, που τρέφονται κυρίως με έντομα. Κάποιος φυσιοδίφης αναφέρει ότι στο στομάχι ενός προτελούς βρέθηκαν 40.000 τερμίτες!

Ας ιδούμε και κάποια άλλη αξιοθαύμαστη οικονο­μία στον κύκλο της διατροφής και επιβιώσεως των δια­φόρων ζώων.

Κάποιο ζώο, π.χ. ένα άλογο φθάνει στα είκοσι πέντε χρόνια και τερματίζει την ζωή του. Το πετούν κάπου στα χωράφια. Σε λίγο αναδίδει την δυσοσμία της πτωμαΐνης. Το ψόφιο αυτό ζώο παίζει άραγε κάποιο ρόλο στην οικολογική οικονομία; Ασφαλώς. Το παίρνουν είδησι οι γύπες, καταφθάνουν από μάκρυνες αποστάσεις και το κατατρώγουν.

Άλλη περίπτωσις. Σε περίοδο ξηρασίας πολλά οπληφόρα της Αφρικής παραδίδονται στον θάνατο εξ αίτιας της πείνας. Γεμίζει ο τόπος ψοφίμια. Σε λίγο να, έρχον­ται τα όρνεα, οι ύαινες, τα τσακάλια, τα μαραμπού και κάνουν πλούσιο γεύμα, καθαρίζοντας συγχρόνως και την περιοχή από τα επικίνδυνα πτώματα. Τα μαραμπού συγ­γενεύουν με τον πελαργό, και κάτω από τον λαιμό τους κρέμεται ένας χαρακτηριστικός σαρκώδης σάκκος, αρκετά μεγάλος.

Τρώγοντας τα νεκροφάγο αυτά πουλιά και ζώα τα πτώματα, είτε ολόκληρα είτε υπολείμματα από γεύματα σαρκοφάγων, δεν διεκδικούν τροφές άλλων ζώων. Οικο­νομούνται μια χαρά, χωρίς να ενοχλούν τα διάφορα σαρ­κοφάγα. Και επί πλέον κάνουν και το χρήσιμο έργο του σκουπιδιάρη. Όλα σοφά και μελετημένα!

Αν απουσιάζουν από κάπου τα πτωματοφάγα ζώα, υπάρχει άλλη διέξοδος. Θα επενεργήσουν άλλοι παρά­γοντες. Λάθη και παραλείψεις δεν θα βρούμε στην υπέρ­τατη Σοφία. Τον λόγο τον έχουν τότε τα σηψογόνα μικρόβια, τα βακτήρια δηλαδή και οι μύκητες. Αυτά μάλιστα παίζουν σημαντικώτατο ρόλο στην όλη οικολογική υπόθεσι. Εκκρίνουν ένζυμα και διασπούν τους νεκρούς οργανισμούς. Έτσι πραγματοποιείται η αποσύνθεσις. Οι σύνθετες ουσίες γίνονται απλές. Επιστρέφουν στην φύσι χρήσιμα στοιχεία, για να αφομοιωθούν στην συνέχεια από τα φυτά. Δηλαδή ο θάνατος προσφέρει υπηρεσία στην ζωή. Ό,τι ελήφθη από το χώμα και τον αέρα επιστρέφει, και τα αποθέματα των προμηθειών δεν εξαντλούνται.

Αν έλειπαν τα μικρόβια που προκαλούν την σήψι, θα είχαμε φοβερά παρατράγουδα. Κάθε έμβιο πλάσμα δεν θα γνώριζε αποσύνθεσι(*). Θα άφηνε φαρδύ - πλατύ το λείψανο του επάνω στην γη. Πτώματα επί πτωμά­των θα σωρεύονταν στην ράχι του πλανήτου μας, που με το πέρασμα του χρόνου θα γίνονταν απειράριθμα. Δεν θα βρίσκαμε χώρο να πατήσουμε. Κι' από την άλλη μεριά τα αποθέματα τα απαραίτητα για την ανάπτυξι της ζωής, θα ξοδεύονταν.

Κάποιος όμως μερίμνησε, και έτσι τίποτε από αυτά τα θλιβερά δεν συμβαίνουν.

Για να παραμένουν αδιατάρακτοι οι κρίκοι της οικο­λογικής αλυσίδας, έχει ληφθή θαυμαστή πρόνοια επάνω στο θέμα των γεννήσεων. Ο αριθμός των απο­γόνων είναι σοφά καθωρισμένος. Εδώ το ζύγισμα είναι καταπληκτικό.

Όταν πρόκειται για ζώο αδύνατο και πενιχρό που απειλείται από πλήθος έχθρων και κινδύνων, διαθέτει πλούσιο γεννοβόλημα. Αντίθετα όταν είναι άγριο και αρπακτικό και επικίνδυνο στα άλλα ζώα, γέννα λίγους απογόνους.

Ο λαγός λ.χ. καταδιώκεται από ένα σωρό εχθρούς, από την αλεπού, την αγριόγατα, το κουνάβι, το φίδι, τους αετούς, τ' άλλα αρπακτικά πτηνά, τον άνθρωπο... Για να μπόρεση να επιβίωση, έκτος από την οξεία δράσι και την οξύτατη ακοή και την ταχύτητα, διαθέτει και με­γάλη γονιμότητα. Μέσα στο έτος συντελούνται τέσσε­ρις - πέντε τοκετοί, με τρία ως πέντε λαγόπουλα ο καθέ­νας. Η κυοφορία διαρκεί περίπου ένα μήνα.

Το κουνέλι που έχει όπως και ο λαγός πολλούς ε­χθρούς είναι πιο προχωρημένο στην αναπαραγωγή. Κάθε μήνα σχεδόν γεννάει δέκα και περισσότερα κουνελάκια.

Πιο πάνω αναφέραμε για την θραύσι που γίνεται στους τερμίτες από τους προτελείς. Και σ' αυτούς ο αριθμός των γεννήσεων είναι πολύ ανεβασμένος. Η βασίλισσα των τερμιτών γέννα 8.000 ως 10.000 αυγά την ημέρα. Τον μήνα γύρω στις 250.000.

Τα ίδια συμβαίνουν και στα ψάρια. Ο γ α ύ ρ ο ς λ.χ. κυνηγιέται απηνώς από τις παλαμίδες, τους κολιούς, τα γοφάρια, τους λούτσους, τους γλάρους, και φυσικά και από τον άνθρωπο Το καημένο το ψαράκι δεν το αφήνουν σε χλωρό κλαδί. Τα στομάχια πουλιών, ψαριών και ανθρώ­πων διεκδικούν το ποιο θα το πρωτοφάη.

Πολλές φορές βλέπουμε ψαράκια να πετούν πάνω από τα κύματα. Είναι γαύροι κυνηγημένοι από παλαμί­δες. Πήδηξαν έξω από το νερό για να σωθούν. Και πολ­λές φορές ενώ γλυτώνουν από τις παλαμίδες τρώγονται από τους γλάρους. Συνδυασμένη επίθεσις από θαλάσσης και αέρος. Πως να τα βγάλουν πέρα;

Ο καλός όμως Θεός που βλέπει τι γίνεται παντού, επροίκισε τον γαύρο με μία άνευ προηγουμένου γονιμό­τητα. Μπορεί να πληθαίνεται σαν την άμμο της θάλασ­σας. Έτσι όσους κι’ αν φάνε οι τόσοι εχθροί, το γένος θα περισωθή.

Παρόμοια είναι και η περίπτωσις του στρειδιού. Κάθε φορά που θα γέννηση, θα κάνη πενήντα εκατομμύ­ρια αυγά! 

Πρέπει να πούμε ότι γενικά όλα τα μικρά και αδύ­νατα ψάρια γεννούν χιλιάδες και μυριάδες αυγά. Η εξαι­ρετική αυτή γονιμότητα τα σώζει. Και συγχρόνως σώζει και τα μεγάλα, γιατί αν εξαφανισθούν τα μικρά, χάνονται κι' εκείνα από έλλειψι τροφής.

Αν περιηγηθούμε τον κόσμο των πουλιών, τα ίδια αξιοθαύμαστα θα διαπιστώσουμε : Τα πτηνά με τους πολ­λούς εχθρούς αφήνουν πίσω τους πολλούς απογόνους. Τα σπουργίτια λ.χ. και τα άλλα στρουθία γεννούν τρεις και περισσότερες φορές τον χρόνο από 6-7 αυγά την κάθε φορά.

Αντίθετα στα επικίνδυνα και αρπακτικά ζώα οι γεν­νήσεις τελούν υπό περιορισμό. Το γεράκι γεννάει μία φορά το έτος 2-4 αυγά. Η λεοπάρδαλις γεννά 2-4 μι­κρά. Η τίγρις κατά κανόνα μεγαλώνει 1-2 τιγράκια και το λιοντάρι επίσης 1-2 λιονταρόπουλα. Ο γνωστός Αισώπειος μύθος αναφέρει: «Αλώπηξ λέαιναν έσκωπτεν, ότι ένα τίκτει».

Εάν δεν είχαν έτσι τα πράγματα, εάν το γεράκι γεν­νούσε τα αυγά του σπουργίτη, εάν το λιοντάρι και η τίγρις αποκτούσε τα τέκνα του κουνελιού, φαντασθήτε τα αποτελέσματα... Τα φυτοφάγα και τα αδύνατα ζώα θα εξαφανίζονταν. Με τον εξαφανισμό τους θα ερχόταν και η εξόντωσις των δυνατών και σαρκοφάγων. Αλλά και τα φυτά ανενόχλητα θα εξαπλώνονταν και θα έπνιγαν την γη. Η ισορροπία θα καταστρεφόταν ολοκληρωτικά.

Θαυμαστός κύκλος. Αξιοθαύμαστη ανακύκλησις της οργανικής ύλης. Το χώμα γίνεται χορτάρι. Το χορτάρι γίνεται τροφή στην ζέβρα. Η ζέβρα γίνεται τροφή στο λιοντάρι. Το λιοντάρι γίνεται χώμα. Και ο κύκλος αρ­χίζει πάλι από την αρχή. Τίποτε χαμένο. Τίποτε περιττό. Μέσα από αναρίθμητες και πολύπλοκες λειτουργίες, επι­δράσεις και σχέσεις πηγάζει μία θαυμάσια ισορροπία.

Είθε αυτήν την ισορροπία να μη την διασάλευση ο δαίμονας της τεχνολογίας και η καταστρεπτική εν γένει επέμβασις του ανθρώπου, η οποία τώρα τελευταία γίνεται πολύ ανησυχητική.

(*) Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Βενετίας. Oι βυθισμένοι στην θάλασσα ξύλινοι πάσσαλοι—σ' αυτούς κυρίως είναι θεμελιωμένη η πόλις— διατηρούνται αιώνες τώρα ανέπαφοι. Γιατί; Διότι στον χώρο της θάλασσας δεν ευδοκιμούν τα σηψο­γόνα μικρόβια. Έτσι το ξύλο δεν υποκύπτει στην αποσύνθεσι, και παρουσιάζει αντοχή και διάρκεια απεριόριστη.

ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ: «ΤΑ ΘΑΥΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ» ΕΚΔΟΣΗ Β’ –ΑΘΗΝΑ 1990