ΤΑ ΘΑΥΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ:

ΧΕΙΡΟΠΙΑΣΤΗ ΠΡΟΝΟΙΑ

+Αρχιμ. Δανιήλ Γούβαλη 

    Κάποτε, λέει μία ιστορία, δυο ταξειδιώτες καθώς πε­ζοπορούσαν κοίταζαν με αγωνία δεξιά και αριστερά μή­πως και συναντήσουν καμμία πηγή. Η δίψα τους είχε σφίξει υπερβολικά. Τέλος συνάντησαν μία κρύα βρύση κάτω από ένα θεόρατο πλάτανο. Εκεί ξαπόστασαν, δρο­σίστηκαν, τσίμπησαν κάτι και ανανεώθηκαν.

Απολαμβάνοντας για λίγο την σκιά, αφού απαλλά­χθηκαν από την πείνα και την δίψα, το έρριξαν στην φι­λοσοφία.

«Κοίταξε, λέει ο ένας, πόσο μεγάλος είναι αυτός ο πλάτανος. Αλλά δες πόσο μικρούς καρπούς έχει. Μου φαίνεται πως δεν τάφτιαξε καλά ο Θεός. Έπρεπε ανάλο­γα με το μέγεθος τού δένδρου νάφτιαχνε και τους καρ­πούς. Έτσι θα υπήρχε αρμονία»!

Μετά από λίγο όμως έτυχε να φυσήξη δυνατός άνε­μος, με αποτέλεσμα ένας καρπός να κοπή από το δένδρο και να τούρθη συστημένος στο κεφάλι!

«Πάρε ένα μάθημα, τού λέει ο άλλος. Μάθε πως ο Θεός τα δημιούργησε πολύ σοφά. Αν τάφτιαχνε όπως νόμιζες εσύ, αν ο καρπός τού πλάτανου ήταν μεγάλος σαν κολοκύθι, τώρα θα ήσουνα νεκρός»!

Υστερα από αυτό ο πρώτος δεν τόλμησε άλλη φορά να κατακρίνη την Δημιουργία.

Πράγματι, αγαπητέ αναγνώστη, αν εξετάσης θα δια­πιστώσης ότι όλα τα πελώρια δένδρα φέρουν μικρούς καρπούς. Δεν πρέπει να το δούμε σαν γεγονός τυχαίο, αλλά σαν έργο της θεϊκής Πρόνοιας.

Αναφέρεται στην Αγία Γραφή ότι μετά την δημιουρ­γία των φυτών και των ζώων πλάσθηκε ο άνθρωπος. (Την ίδια σειρά δέχεται και η επιστήμη). Και διαμορφώθηκαν τέτοιες μελετημένες καταστάσεις στον φυτικό και ζωϊκό κόσμο, ώστε να διευκολύνεται η ζωή τού άνθρωπου.

Για σκέψου, ο κουρασμένος άνθρωπος να στέκεται να ξεκουρασθή στην σκιά μιας βελανιδιάς ή ενός κέδρου ή μιας λεύκας ή ενός ευκαλύπτου, και να είχαν αυτά τα δένδρα καρπούς μεγάλους σαν το κυδώνι ή το πεπόνι ή το καρπούζι! Ούτε που θα αποτολμούσε να πλησιάση σε τέτοια σκιά! Άφησε δε και το άλλο, ότι τα κλωνάρια των δένδρων θα έσπαζαν από τέτοια βάρη...

Τα ψηλά λοιπόν δένδρα έχουν μικρούς καρπούς. Αν τύχη και κάποιο έχη μεγάλους, τότε αυτοί θα είναι τόσο σφιχτοδεμένοι επάνω στο δένδρο, ώστε δεν υπάρχει περίπτωσις να πέσουν. Σαν παράδειγμα φέρνουμε τα κου­κουνάρια στα πεύκα και στα έλατα.

Αξιοπρόσεκτο είναι και το γεγονός, ότι και τα δέν­δρα που παράγουν καρπούς χρήσιμους στην διατροφή τού ανθρώπου, δεν αποκτούν μεγάλα ύψη. Αντίθετα είναι μικρά στο ανάστημα, ώστε να μπορούμε να πλησιάσουμε τα ωραία τους φρούτα. Αυτό βέβαια δείχνει την αγάπη τού Δημιουργού προς τον άνθρωπο.

Ας φαντασθούμε προς στιγμήν, ότι η βερυκοκκιά είχε το ύψος και το σχήμα τού κυπαρισσιού. Θα χρειάζονταν ειδικές σκαλωσιές για να μπορούσαμε να μαζεύουμε τους καρπούς. Περισσότερος ο κόπος και ο κίνδυνος, και λιγώτερη η απολαβή. Ή ας υποθέσουμε ότι η μηλιά υψω­νόταν σαν τον ευκάλυπτο. Θα ήταν τα μήλα της δώρον άδωρο. Ή η αχλαδιά ακολουθούσε στο μέγεθος την βε­λανιδιά. Μόνο τα πουλιά θ' απολάμβαναν τ' αχλάδια της.

Αν τύχη κάποιο καρποφόρο δένδρο ν' ανεβαίνη προς τα ύψη, τότε θα παράγη καρπούς με σκληρά περι­βλήματα, οπότε μόλις ωριμάσουν και πέσουν κάτω από το δένδρο, δεν διατρέχουν κίνδυνο να χαλάσουν από το χτύπημα, και να πολτοποιηθούν, όπως θα το πάθαινε λ.χ. ένα αχλάδι.

Στην πατρίδα μου, σ' ένα χωριό της Φωκίδος, κατά μήκος τού μικρού πόταμου υπάρχουν πολύ υψηλές καρυ­διές, αλλά αυτό δεν θυμάμαι να δημιούργησε ποτέ κανένα πρόβλημα. Τα καρύδια είτε μόνα τους πέσουν κάτω είτε χτυπημένα από ειδική μακριά βέργα (την «τέμπλα» ή τον «λούρο») δεν παθαίνουν τίποτε. Προστατεύονται από δύο ειδών περιβλήματα. Το ίδιο ισχύει και για τις αμυγδαλιές και τις καστανιές κλπ.

Η πανθαύμαστη Πρόνοια έχει διευθετήσει χρήσιμα και τον χρόνο της καρποφορίας των δένδρων.

Θα μπορούσαν κάλλιστα να καρποφορούν όλα ένα μήνα, π.χ. τον Ιούλιο, και να τελείωνε η υπόθεσις! Αυτό όμως θα σήμαινε ότι τους άλλους μήνες θα μας έλειπαν τα φρούτα. Εκτός αυτού θα δυσκολευόμασταν και στην συλλογή τους. Επίσης και στην κατανάλωσί τους, γιατί θα έμοιαζε το πράγμα σαν μία νοικοκυρά να παρέθετε στο τραπέζι σωρηδόν σε μία δόσι φαγητά, ποτά, τυριά, γλυκίσματα, ό,τι είχε και δεν είχε!

Τώρα όμως δεν συμβαίνουν τέτοια παρατράγουδα, γιατί ωριμάζουν τους καρπούς των σταδιακά. Πρώτα βγαίνουν τα κεράσια, τα κορόμηλα, οι φράουλες, έπειτα τα βερύκοκκα, τα ροδάκινα, τα μούσμουλα, κατόπιν τα σύκα, τα πεπόνια, τα καρπούζια. Και στο τέλος τα μήλα, τα κυ­δώνια, τα κάστανα, τα σταφύλια, τα ρόδια. Και καθώς έρχεται ο χειμώνας αφθονούν τα πορτοκάλια, τα μαντα­ρίνια και τα παρόμοια.

Παράλληλα υπάρχει η δυνατότητα, ωρισμένοι καρποί να αντέχουν για αρκετούς μήνες μετά την συγκομιδή τους. Δεν εννοούμε μόνο τους ξηρούς καρπούς (αμύγδαλα, καρύδια, φυστίκια, φουντουκιά...),αλλά και ωρισμένες ποικιλίες από τα μήλα, τα σταφύλια, τα κυδώνια κλπ. Επίσης μία άλλη κατηγορία φρούτων μπορεί να διατηρηθή με το σύστημα της αποξηράνσεως, όπως τα βερύκοκκα, τα δαμάσκηνα, διάφορα είδη σταφυλιού κ.α. Βέβαια η σύγχρονη τεχνολογία έχει δώσει άλλες διαστά­σεις σ' όλη αυτή την υπόθεσι.

Κάτι ανάλογο παρατηρούμε και στα λαχανικά. Έχει κανονισθή άλλα να βγαίνουν το καλοκαίρι, όπως τα κο­λοκύθια, οι ντομάτες, οι μελιτζάνες, οι πιπεριές, και άλλα τον χειμώνα, όπως το λάχανο, τα πατζάρια, τα μα­ρούλια, τα ραδίκια, τα σπανάκια, τα καρότα... Παντού συναντούμε κανονισμούς και τακτοποιήσεις που δείχνουν θαυμαστή προνοητικότητα.

Ας επισημάνουμε ακόμη ότι στην ακμή τού καλο­καιριού παράγονται φρούτα και λαχανικά με μεγάλη πο­σότητα νερού, για να μας ανακουφίζουν από τον καύ­σωνα. Αυτό το βλέπουμε στην ντομάτα, στο αχλάδι, στο πεπόνι, και προ παντός στο καρπούζι/που περιέχει πάνω από 90% νερό. Ενώ τους χειμερινούς μήνες έχουμε φρού­τα και λαχανικά με ουσίες χρήσιμες στον οργανισμό μας για την αντιμετώπισι τού ψύχους. Το πορτοκάλι λ.χ. (και τα άλλα εσπεριδοειδή) περιέχει την βιταμίνη C, ειδική για την καταπολέμηση τού κρύου. Επίσης και οι ξηροί καρποί, που μπορούν να καταναλωθούν τον χει­μώνα χαρακτηρίζονται από πλούσια θρεπτικά και θερ­μαντικά συστατικά. Όλα έχουν ρυθμισθή έξοχα από την μεγάλη Αγάπη.

Παρατηρώντας τις σχέσεις μεταξύ φύλλων και καρ­πών, θα ιδούμε και εκεί τον θεϊκό δάκτυλο. Όταν οι καρ­ποί είναι απαλοί και μαλακοί, προστατεύονται από μεγά­λα και παχειά φύλλα. Παράδειγμα η συκιά, η μουριά, η μουσμουλιά. Όταν όμως είναι σκληροί ή προστατευ­μένοι με περίβλημα, δεν τους χρειάζονται τέτοια φύλλα. Η ροδιά επί παραδείγματι έχει μικρά και λεπτά φυλλαράκια. Το ίδιο και η γκορτσιά, το πεύκο, το έλατο κλπ.

Αν τυχόν κάποιο δένδρο έχη μεγάλα και παχειά φύλ­λα, χωρίς να είναι απαλοί οι καρποί του, τότε θα διαπι­στώσουμε ότι τα φύλλα θα παίζουν κάποιο άλλο χρήσιμο ρόλο. Π.χ. τα φύλλα της πορτοκαλιάς και της λεμονιάς προστατεύουν τους καρπούς από το κρύο.

Στα φύλλα τού αμπελιού διακρίνουμε και σχισμές. Δεν είναι τυχαίες. Πρέπει να περνούν από εκεί οι ηλιακές ακτίνες, για να ωριμάζουν τα σταφύλια.

Θα πρέπει να πούμε κάτι και για τους σπόρους των φυτών. Όπως και να τους ρίξη ο γεωργός στο χωράφι, ο βλαστός πηγαίνει προς τα πάνω και οι ρίζες ακολου­θώντας την διεύθυνσι της βαρύτητος προς τα κάτω. Το φαινόμενο ονομάζεται γεωτροπισμός. Αν δεν συνέβαινε αυτό, αλλοίμονο στους γεωργούς! Θα έπρεπε να τοποθετούν έναν - έναν τους σπόρους μέσα στο χώμα, με το μέρος απ’ όπου θα έβγαινε η ρίζα προς τα κάτω. Το φαινόμενο αυτό τού γεωτροπισμού το έχουν χαρα­κτηρίσει «πραγματικό μυστήριο». Θα προσθέταμε «μυ­στήριο της θείας Πρόνοιας».

Ας ρίξουμε όμως ένα μικρό βλέμμα και στο ζωϊκό βασίλειο.

Όσα ζώα είναι σαρκοβόρα και επικίνδυνα, έχει κανονισθή να ενδιαιτώνται σε φαράγγια, σε σπηλιές, σε απόμερες ερημιές, σε απρόσιτα βουνά και δάση. Επίσης να βγαίνουν για κυνήγι κατά την διάρκεια της νύχτας —«εν αύτη διευλεύσονται πάντα τα θηρία τού δρυμού». Έτσι ο κίνδυνος για τον άνθρωπο περιορίζεται.

Ωρισμένα άγρια ζώα βρίσκονται κάτω από κάποιο περιορισμό, δέσμευσι, φρένο στις δραστηριότητές τους. Π.χ. ο λύκος έχει αλύγιστο σβέρκο και δεν μπορεί να παίρνη εύκολα στροφές. Ο καρχαρίας, ο φόβος και τρό­μος των θαλασσών, το θηριόμορφο στόμα του με τα δια­κόσια αιχμηρά δόντια δεν το έχει στην άκρη της κεφαλής, αλλά από κάτω. Και για να συλλάβη την λεία του χρειά­ζεται να πάρη ύπτια θέσι. Για σκεφθήτε προς στιγμήν τι θα γινόταν αν ο λύκος και ο καρχαρίας είχαν αντίστοιχα την ευλυγισία και ελαστικότητα και ταχύτητα τού σκύ­λου ή τού δελφινιού! Το ταχύτατο επίσης αιλουροειδές τσιτάχ «μπαφιάζει» γρήγορα. Η ταχύτητα του δεν συμ­βαδίζει με την αντοχή.

Για τον άλλο σπουδαιότατο περιορισμό, την ολιγοτοκία των αγρίων ζώων, έχει γίνει λόγος.

Πολλά επικίνδυνα ζώα υποδηλώνουν την παρουσία τους με έντονες κραυγές, ουρλιαχτά και μηκυθμούς. Εν­τυπωσιακή είναι και η περίπτωσις τού κροταλία. Καθώς η ουρά του σύρεται στο έδαφος παράγει κρότο (εξ ου και κροταλίας), που αποτελεί για ανθρώπους και ζώα σωτή­ριο σήμα κινδύνου.

Μερικά ζώα έχει κανονισθή να ζουν σε ωρισμένες γεωγραφικές ζώνες. Και η εξημέρωσίς τους από τον άνθρωπο απετέλεσε, αιώνες τώρα, ανεκτίμητη βοήθεια στην ζωή του και στην εργασία του. Τώρα βέβαια, με την βιομηχανική έπανάστασι τα πράγματα είναι διαφορετικά.

Στα δικά μας κλίματα, το γαϊδούρι, το μουλάρι και το άλογο στάθηκαν αχώριστοι βοηθοί τού ανθρώπου. Υπήρξαν περιπτώσεις που θλιβόταν εξ ίσου ο άνθρωπος της υπαίθρου αν έχανε το μουλάρι του, όσο και κάποιο μέλος της οικογενείας του.

Σε άλλες όμως περιοχές της υδρογείου, αυτά τα ζώα δεν θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμα. Εκεί ρυθμίσθηκε να υπάρχουν άλλα με διαφορετικές ικανότητες.

Ας αφήσουμε το νου μας να ταξειδεύση σε μέρη με έρημους όπως η Αφρική και η Ασία. Εκεί, αιώνες τώρα, η ζωή τού ανθρώπου πάει εμπρός, εξ αίτιας της καμή­λας. Η μεγάλη Πρόνοια την έστειλε σ' αυτούς τους ανθρώπους σαν την πιο μεγάλη ευλογία.

Είναι επίτηδες φτιαγμένη για να συμπαρίσταται στους κατοίκους αυτών των περιοχών. Καθώς αντέχει στην πείνα, στην δίψα, στον καύσωνα, στο περπάτημα σε άμμο, έγινε ο σύντροφος τους στα δύσκολα τους ταξείδια, το θαυμάσιο μεταφορικό τους μέσο. Πολύ επιτυχη­μένα οι Άραβες την χαρακτήρισαν «πλοίο της έρημου».

Ακόμη τους προσφέρει γάλα, κρέας και μαλλί. Σω­στά ειπώθηκε πως είναι γι' αυτούς συγχρόνως και άλογο και βόδι και αγελάδα και πρόβατο!

Av τρέξουμε προς τα βόρεια, μέσα στις παγωνιές των Β. Σκανδιναβικών περιοχών, στους Λάπωνες, θα συν­αντήσουμε τον τάρανδο μετά εντυπωσιακά κέρατα-κλαδιά στο κεφάλι. Δώρο ανεκτίμητο για τους ανθρώ­πους αυτούς. Ανυπολόγιστη η συμπαράστασίς του. Θα τους σύρη το έλκηθρο, θα τους προσφέρη το κρέας του για τροφή, το δέρμα του για σκεπάσματα, ενδυμασίες, σκηνές, τα κόκκαλά του για κατασκευή πολυάριθμων χρήσιμων σκευών.

Για όσους ζουν στα υψίπεδα τού Περού και της Βο­λιβίας και γενικά σε χώρες της Ν. Αμερικής όπου δε­σπόζουν οι υψηλοί όγκοι των Άνδεων, ανυπολόγιστη είναι η άξια της λάμας. Ζώο συγγενικό με την καμήλα, κάτι ανάμεσα σε καμήλα και πρόβατο, ευαίσθητο, με μακρύ λαιμό, ψηλά πόδια, μεγάλη και βαρειά ουρά. Χα­ρακτηρίσθηκε σαν «πλοίο των Άνδεων». Επί αιώνες υπήρξε σ' αυτές τις περιοχές το αποκλειστικό μεταφο­ρικό μέσο. Σηκώνει βάρος σαράντα ως πενήντα κιλά σε απόστασι δέκα ως είκοσι χιλιομέτρων. Κινείται άνετα σε δύσβατες ορεινές κακοτοπιές. Προσφέρει στον άνθρω­πο μαλλί, δέρμα, κρέας και γάλα. Το συγγενικό είδος αλπάκα φημίζεται για το εξαιρετικής ποιότητος και λεπτότητος τρίχωμά του.

Στα πανύψηλα όμως οροπέδια τού Θιβέτ δεν μπορεί να βοηθήση ούτε η λάμα ούτε η καμήλα. Εκεί το ύψος φθάνει τα 6.000 μ., και τον χειμώνα η θερμοκρασία κα­τεβαίνει ως τους 40 βαθμούς Κελσίου υπό το μηδέν! Μόνο το γιάκ μπορεί να αντέξη σ'αυτά τα κλίματα.

Ζώο μαύρο - καφφετί, με μεγάλα κέρατα, ογκώδες σαν βόδι, με προεξέχουσα καμπούρα, με μακρύ και πυκνό μαλλί, είναι για τους Θιβετιανούς ό,τι πολυτιμότερο. Χωρίς αυτό η ζωή τους και η οικονομία τους σβήνουν. Αυτό είναι το ανθεκτικό μεταφορικό τους μέσο. Αυτό τους προσφέρει πλούσιο τρίχωμα για την υφαντική, δέρμα για κατασκευή σκηνών, κρέας, λίπος και γάλα για τρο­φή (από το γάλα παρασκευάζεται και ειδικό βούτυρο), περιττώματα για λίπασμα και καύσιμη ύλη. Αποτελεί για τους Θιβετιανούς ό,τι ο τάρανδος για τους ανθρώπους τού πολικού βορρά. Ή για να το πούμε ποιητικώτερα ό,τι ο Νείλος για τους Αιγυπτίους.

«Ουδέν ημελημένον παρά Θεού» σημειώνει ο Μ. Βα­σίλειος. Τίποτε δεν παραμελήθηκε από τον Δημιουργό. Η μεγάλη του αγάπη είναι σκορπισμένη σ' όλα τα μήκη και πλάτη και ύψη της υδρογείου. «Πλήρης πάσα η γη της δόξης αυτού».

Όποιος έχει μάτια βλέπει παντού τον θεϊκό δάκτυλό του και τον δοξάζει ακατάπαυστα.

ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ: «ΤΑ ΘΑΥΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ» ΕΚΔΟΣΗ Β’ –ΑΘΗΝΑ 1990